په‌یامه‌كانی ریفراندۆمی توركیا

وتار/ 19/04/2017 656 جار بینراوە

شوان هه‌ورامی

په‌یامه‌كانی ریفراندۆمی توركیا
شوان هه‌ورامی
لێره‌دا مه‌ودای ئه‌وه‌م نیه‌ باسی گۆڕانكارییه‌ ده‌ستوورییه‌كه‌ی توركیا بكه‌م ، ئه‌وه‌ زۆر باسی لێوه‌ كراو ده‌نگیشی له‌سه‌ر درا ، باسكردنی هه‌ڵوێستی دژبه‌ره‌كانیشی – كه‌ سه‌رجه‌میان هه‌ڵوێستی ئایدیۆلۆژیی دینیی و چه‌پیی و خۆرئاوای كریستیانن كه‌ په‌یوه‌ندیی به‌ ترسیی ئه‌وانه‌وه‌ هه‌یه‌ له‌ زیندووبوونه‌وه‌ی توركیای عوسمانیی له‌ فۆرمێكی نوێدا - چووه‌ته‌ قۆناغی رابردوو ، به‌ڵام جێی خۆیه‌تی بپرسین : هه‌ندێ له‌ گرووپ و پارته‌ چه‌پ و عه‌لمانیه‌كانی كورد بۆچیی و له‌به‌رژه‌وه‌ندیی كێدا دژایه‌تیی گۆڕینی ده‌ستووریی كه‌مالیی توركیا ده‌كه‌ن ، له‌ كاتێكدا بانگه‌شه‌ی دیموكراسیی ده‌كه‌ن ؟ وه‌كو بڵێی كه‌مال ئه‌تاتۆرك و ده‌ستووره‌كه‌ی و دادگا ده‌ستووریی و ژه‌نڕاڵه‌كانی یه‌كپارچه‌ خێر و چاكه‌و پێشكه‌وتن بووبن بۆ گه‌لی كورد و به‌ هاتنی ئه‌ردۆغان ئه‌و هه‌نگوین و رۆنه‌ی ئیتیحادو ته‌ره‌قیی بووبێته‌ ژه‌هری مار !!
خۆرئاواییه‌كان دژایه‌تیه‌كی سه‌رسوڕهێنه‌ری ریفراندۆمی توركیایان كرد ، له‌كاتێكدا ئه‌و بابه‌ته‌ په‌یوه‌ندیی به‌ پرسێكی دیموكراسیی ناوخۆی ئه‌و وڵاته‌وه‌ هه‌بوو ، بیانووشیان ئه‌وه‌ بوو گوایه‌ توركیا به‌ره‌و دیكتاتۆریه‌ت هه‌نگاو ده‌نێت ، له‌كاتێكدا له‌ هه‌موو سه‌رده‌می سیستمی ئه‌تاتۆركیدا – به‌ كوده‌تا خوێناوییه‌كانیشه‌وه‌ - خۆرئاوا پشتیوانێكی سه‌رسه‌ختی دیكتاتۆریه‌ت بووه‌ له‌و وڵاته‌دا ، به‌ر له‌ هاتنی AKP یه‌كێتی ئه‌وروپا PKK ی خستۆته‌ لیستی تیرۆره‌وه‌ ، كه‌چی له‌دوای ئه‌وه‌ی زۆر مافی كورد له‌لایه‌ن AKP وه‌ سه‌لمێنراو پرۆسه‌ی ئاشتی ده‌ستی پێكراو توركیا له‌ رووی ئابوورییه‌وه‌ هه‌نگاوی گه‌وره‌ی هاویشت ، دژایه‌تی خۆرئاواییه‌كان بۆ ئه‌و وڵاته‌ په‌ره‌ی سه‌ند . خۆرئاوا غه‌می دیموكراسیی نیه‌ و دژایه‌تیه‌كانی بۆ چه‌ند خاڵێك ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ :
1. جوانترین پێناسه‌ی هه‌ڵوێستی خۆرئاواییه‌كان بۆ دژایه‌تی توركیا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ " خه‌یره‌ت فیڵده‌رز "ی سه‌رۆكی پارتی راستڕه‌وی هۆڵه‌ندی رایگه‌یاند ، كه‌ "توركیا به‌هۆی ئیسلامیی بوونیه‌وه‌و به‌هۆی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆكێكی موسوڵمانه‌وه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك له‌نێو یه‌كێتی ئه‌وروپادا جێگه‌ی نابێته‌وه‌" ، چونكه‌ پاشخانی مێژوویی توركیا پێمانده‌ڵێت ئه‌و وڵاته‌ بۆ ماوه‌ی 600 ساڵ رێگه‌ی نه‌دا خۆرئاواییه‌كان بتوانن هه‌ژموونیان به‌سه‌ر خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا هه‌بێت . ته‌نانه‌ت دژایه‌تی گه‌لی سوریاش له‌ لێدانی شۆڕشه‌كه‌یان به‌ بیانووی تیرۆره‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی نایانه‌وێت سوننه‌ی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست یه‌كبگرن ، چونكه‌ هه‌روه‌كو "رامی مه‌خلوف "ی خاڵی به‌شار ئه‌سه‌د له‌ سه‌ره‌تای شۆڕشدا گوتی : سه‌ركه‌وتنی نه‌یاره‌كانی ئه‌سه‌د یه‌كسانه‌ به‌ له‌ناوچوونی ئاسایشی ئیسرائیل .
2. خۆرئاواییه‌كان ترسیان له‌ گه‌شه‌ی سه‌رسوڕهێنه‌ری ئابووریی توركیا هه‌یه‌ ، به‌تایبه‌تی له‌و كاته‌ی خۆرئاوا كه‌وته‌ ناو قه‌یرانێكی كه‌مه‌رشكێنی ئابوورییه‌وه‌ ، توركیا گه‌شه‌ی ئابووریی ساڵانه‌ی 8% ی تێپه‌ڕاندبوو ، ئه‌وان ده‌زانن جیۆپۆلۆتیكی توركیا زۆر ستراتیژییه‌ بۆ گوێزانه‌وه‌ی وزه‌ی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و رووسیا بۆ ئه‌وروپا ، بۆیه‌ نیگه‌رانن له‌وه‌ی له‌ دوای رووسیا توركیاش ببێته‌وه‌ به‌ گوشار له‌سه‌ر ئه‌وروپا . ئه‌وان ده‌زانن پلانی به‌رزه‌فڕی توركیا بۆ ساڵی 2023 گه‌یشتنه‌ به‌ ئابوورییه‌كی زۆر پێشكه‌وتوو ، كه‌ توركیا ده‌باته‌ ریزی 10 وڵاته‌ ئابوورییه‌كه‌ی جیهان ، ئه‌مڕۆش ئابووریی زۆر باشتر له‌ بنه‌ماكانی تر ده‌توانێت هه‌ژموونی توركیا له‌ ناوچه‌كه‌دا بچه‌سپێنێت .
3. خۆرئاواییه‌كان له‌ كاتێكدا بانگه‌شه‌ی دیموكراسیه‌ت ده‌كه‌ن ، وڵاتێكی وه‌كو ئه‌ڵمانیا پشتیوانیی له‌ كوده‌تای خوێناوی عه‌بدولفه‌تاح سیسی میسر كرد و مێرگل پێشوازیی لێكرد و بۆ خۆیشی سه‌ردانی قاهیره‌ی كرد ، له‌ كاتێكدا ئه‌ڵمانیا بۆ دیموكراسیی ئه‌تاتۆركیی ده‌گریی ، زیاتر له‌ 1500 ئه‌فسه‌رو پله‌دارو سه‌رباز و ئه‌ندامی پیلانه‌ سه‌رنه‌كه‌وتووه‌كه‌ی كوده‌تا‌ی توركیای په‌ناداوه‌ ، كه‌ ده‌ستیان سووره‌ به‌ خوێنی هه‌زاران كوژراو و برینداری كوده‌تاكه‌ی 15 ی ته‌مووزی 2016 ی ئه‌و وڵاته‌ . ئایا وڵاتی دیموكراسیخواز ده‌بێته‌ په‌ناگه‌ی كوده‌تاچیی مرۆڤكوژ ؟ ئه‌گه‌ر بڕوایان به‌ دادگه‌كانی توركیا نیه‌ خۆ ئه‌ڵمانیا بۆ خۆی ده‌توانێت له‌سه‌ر كوشتنی خه‌ڵكی سڤیل دادگه‌ییان بكات .
4. ئه‌روپاییه‌كان سیستمی په‌رله‌مانییان هه‌یه‌و ته‌نیا وڵاتی فه‌ره‌نسا سیستمی سه‌رۆكایه‌تی هه‌یه‌ ، ئه‌م سیستمه‌ كۆتایی به‌ حكومه‌ته‌ ئیئتلافیه‌كان ده‌هێنێت كه‌ توركیای ماندوو كردووه‌ ، ئه‌وان له‌وه‌ ده‌ترسن كه‌ توركیاش له‌ داهاتوویه‌كی نزیكدا ببێته‌ فه‌ره‌نسایه‌كی نوێ له‌ خۆرهه‌ڵاتی ئه‌وروپادا ، ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ به‌هێزه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی یه‌كێتی ئه‌وروپادا بێت . كه‌ تا ئێستا ئه‌وان وه‌كو دووه‌مین هێزی ناتۆ زۆر پێویستییان به‌ توركیا هه‌یه‌ بۆ دابین كردنی ئاسایشی خۆرهه‌ڵاتیان .
5. خۆرئاواییه‌كان زۆر باش ده‌زانن كه‌ توركیا گه‌یشتۆته‌ ئه‌و بڕوایه‌ی نابێت پشت به‌وان ببه‌ستێت ، به‌تایبه‌تی له‌ ناوچه‌ی پڕ له‌ قه‌یرانی خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و قه‌یرانی سوریادا ده‌ركه‌وت توركیا ته‌نیایه‌و ئه‌وان وه‌كو هاوپه‌یمانێكی ناتۆ مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵدا ناكه‌ن ، بۆیه‌ له‌ناوچه‌یه‌كی له‌و شێوه‌یه‌دا توركیا به‌ سیستمی سه‌رۆكایه‌تی زیاتر ده‌توانێت بڕیار بدات و وڵات له‌ قه‌یرانه‌كان ده‌رباز بكات . هه‌ر ئه‌و خاڵه‌ گرنگه‌شه‌ كه‌ ئه‌ردۆغان له‌ وتاری یه‌كه‌می دوای سه‌ركه‌وتنی ریفراندۆمه‌كه‌ رایگه‌یاند " ئه‌م ریفراندۆمه‌ توركیا له‌ قه‌یرانی دوو سه‌ده‌ له‌ ناسه‌قامگیریی سیاسیی و كارگێڕیی رزگار ده‌كات " ، كه‌ دیاره‌ ئه‌و قه‌یرانه‌ له‌ كرانه‌وه‌ی ئه‌نجوومه‌نی مه‌بعوسانه‌وه‌ ده‌ستی پێكردووه‌ ، له‌بری ئه‌وه‌ی توركیا به‌ره‌و پێشه‌وه‌ ببات به‌رده‌وام وه‌كو وڵاتێكی بێهێز ده‌ركه‌وتووه‌ .
به‌كورتیی ده‌بێ بزانین پێشتر چاودێریی حكومه‌ت و كارنامه‌ی له‌لایه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌ نه‌بووه‌ ، هه‌ركاتێ حكومه‌ت له‌ سیستمی كه‌مالیی لایدابێت ، له‌لایه‌ن دادگه‌ی ده‌ستووریی كه‌مالیی و سوپای كه‌مالیست و حكومه‌تی سێبه‌ره‌وه‌ سزا دراوه‌و كوده‌تاكانیش هه‌ر له‌و رێگه‌یه‌وه‌ بووه‌ ، له‌ دوای هاتنی AKP سوپاو دادگه‌ی ده‌ستووریی برانه‌وه‌ جوغزی كاری خۆیان ، بۆ ئه‌وه‌ی چیتر مه‌ترسیی نه‌بن له‌سه‌ر سیستمی دیموكراسیی وڵات ، كه‌واته‌ پێشتر سیستمی وڵات سیستمێكی راسته‌قینه‌ی په‌رله‌مانیی نه‌بووه‌ ، تا ئه‌وانه‌ی ئێستا بۆ سیستمی رابردوو ده‌گرین ده‌نگی نه‌خێری بۆ به‌رز بكه‌نه‌وه‌ .
به‌ر له‌ هاتنی AKP به‌رده‌وام دادگه‌ی سه‌ربازیی له‌كاردابووه‌و كه‌سانی مه‌ده‌نیی دادگه‌یی ده‌كرد ، دادگه‌كان كه‌مالیسته‌كان به‌ڕێوه‌یان ده‌برد ، چه‌ندین پارتی پاشخان ئیسلامیی و كوردیان داخست ، ته‌نانه‌ت له‌ سه‌ره‌تاشدا ویستیان وابوو AKP ش دابخه‌ن ، جێگه‌ی سه‌رسوڕمانه‌ عه‌لمانیه‌كانی كورد ئێستا بۆ ئه‌و سیستمه‌ دادوه‌رییه‌ كه‌مالیه‌ بگرین و حه‌ز بكه‌ن نه‌گۆڕدرێت .
كوردو ئه‌نجامه‌كانی ریفراندۆمه‌كه‌ :
له‌ ده‌ره‌وه‌و ناوخۆی توركیاوه‌ هێرشێكی گه‌وره‌ كرایه‌ سه‌ر ئه‌ردۆغان و به‌ مه‌ترسیی بۆ سه‌ر داهاتووی توركیا له‌قه‌ڵه‌م درا ، به‌ڵام دواجار ده‌نگی به‌ڵێ سه‌ركه‌وتنی به‌ده‌ست هێنا ، به‌ تایبه‌تی له‌ یه‌كێتی ئه‌وروپادا 64% ی ده‌نگده‌ران به‌ به‌ڵێ پشتیوانییان له‌ ریفۆرمه‌كه‌ كرد . ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنجه‌ له‌دوای ئه‌و هه‌ڵمه‌ته‌ گه‌وره‌یه‌ی لایه‌نگرانی PKK و باڵه‌ سیاسییه‌كه‌ی ( واته‌ HDP ) له‌ باكووری كوردستان بۆ ده‌نگی نه‌خێر به‌رپایانكرد ، بۆ جارێكی تر كوردانی باكوور زۆرینه‌یان ده‌نگیان بۆ " به‌ڵێ " داو ئاماره‌كانیش ئاماژه‌ی سه‌یریان تێدایه‌ ، كه‌ له‌م چه‌ند خاڵه‌دا كورتیان ده‌كه‌ینه‌وه‌ :
یه‌كه‌م – له‌ كۆی 25 پارێزگای باكووری كوردستان ، ده‌نگی به‌ڵێ رێژه‌ی " 55% " و نه‌خێر " 45% " ی تۆمار كردووه‌ ، واته‌ ئه‌و دیكتاتۆره‌ی كه‌ لایه‌نگرانی PKK و HDP به‌ كوردی باكووری ده‌ناسێنن ، به‌ 10 پله‌ له‌ پێش ئه‌وانه‌وه‌یه‌ ، له‌وه‌ش سه‌رنجڕاكێش تر ئه‌وه‌یه‌ له‌و شارانه‌ش كه‌ ده‌نگی نه‌خێر زاڵ بووه‌ ، ده‌نگی به‌ڵێ له‌چاو هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی پێشوودا به‌رز بۆته‌وه‌ ، بۆ نمونه‌ له‌ ئامه‌دی پایته‌ختی باكووردا ، له‌ هه‌ڵبژاردنی تشرینی دووه‌می 2015 دا AKP ته‌نیا 24% ی ده‌نگه‌كانی به‌ده‌ستهێناوه‌ ، به‌ڵام ئه‌مجاره‌ گه‌یشتۆته‌ 34% ی ده‌نگه‌كان . له‌ هه‌ندێ ولایه‌تیش شكست بووه‌ته‌ سه‌ركه‌وتن ، بۆ نمونه‌ له‌ به‌دلیس 44% ی هه‌ڵبژاردنی پێشتر بووه‌ته‌ 54% ی ئه‌مجاره‌ی ریفراندۆم . له‌وانه‌یه‌ بوترێت ئه‌مجاره‌ هه‌ندێ له‌و ده‌نگانه‌ ده‌نگی MHP بن ، به‌ڵام له‌ سه‌رانسه‌ری توركیادا ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌ زۆرینه‌ی ئه‌و پارته‌ ده‌نگیان به‌ نه‌خێر داوه‌و ته‌نیا ده‌وڵه‌ت باخچه‌لیی و باڵێكی پارته‌كه‌ی ده‌نگیان به‌ به‌ڵێ داوه‌ كه‌ كه‌مینه‌ن ، جگه‌ له‌وه‌ش ئه‌م حیزبه‌ بێزراوترین حیزبه‌ له‌لای كورده‌كان و ئیسلامیه‌كان ، بۆیه‌ موسته‌حیله‌ كورد له‌سه‌ر داوای ئه‌و پارته‌ ده‌نگ بده‌ن .
دووه‌م –‌ كۆی ئه‌و 25 ولایه‌ته‌ی كه‌ به‌ كوردستانیی ده‌ژمێردرێن و زۆرینه‌یان كوردن ، ده‌بن به‌ دوو به‌شه‌وه‌ ، ئه‌وانه‌یان كه‌ دوورن له‌ شه‌ڕه‌وه‌ ده‌نگیان به‌ به‌ڵێ داوه‌ ، ئه‌وانه‌شیان شه‌ڕیان تێدایه‌و به‌ ناوچه‌ی هه‌ژموونی PKK هه‌ژمار ده‌كرێن ، ده‌نگیان به‌ نه‌خێر داوه‌ ، ئه‌مه‌ هاوكێشه‌یه‌كی سه‌یرمان نیشان ده‌دات ، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ له‌ هه‌ر ولایه‌تێك شه‌ڕ نه‌بێت بووژانه‌وه‌ی ئابووریی پێده‌گات ، به‌وه‌ش لاوه‌كان و خه‌ڵكی بێكار ده‌چنه‌ سه‌ر كارو له‌ به‌كارهێنانیان وه‌كو كه‌ره‌سته‌ی شه‌ڕ دوور ده‌كه‌ونه‌وه‌ ، هه‌ر بۆیه‌ ئه‌وانه‌ی له‌ ئاشتی ده‌ترسن به‌رده‌وام پێویستییان به‌شه‌ڕه‌ ، به‌ڵام سه‌ره‌ڕای شه‌ڕه‌كه‌ش هێشتا ده‌نگی ئاشتیخوازانه‌ی باكوور زیاتر له‌ هه‌ڵكشاندایه‌ و ئه‌و شه‌ڕه‌ ناتوانێت تا سه‌ر به‌رده‌وام بێت .
سێیه‌م – ئه‌گه‌ر باشتر خوێندنه‌وه‌ بۆ ئه‌و حاڵه‌ته‌ بكه‌ین و بپرسین بۆچی ده‌بێ جه‌ماوه‌ری باكوور پشتیوانیی له‌ سیستمی سه‌رۆكایه‌تیی بكه‌ن ؟ ده‌گه‌ینه‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی كه‌ ئه‌وانه‌ی له‌و 15 ساڵه‌دا گه‌شه‌ی ئابوورییان به‌ ناوچه‌كانیانه‌وه‌ دیووه‌ ، ئاسایش و سه‌قامگیریی و ئارامییان له‌ ژیانیاندا چه‌شتووه‌ ، بڕوایه‌كی ته‌واویان بۆ درووست بووه‌ كه‌ ژیانی خۆیان نه‌ده‌ن به‌ده‌م درووشم و بانگه‌شه‌ی بێ بنه‌ماوه‌ .
چواره‌م – ئه‌ندامان و لایه‌نگرانی PKK و HDP ئه‌ردۆغان به‌وه‌ تۆمه‌تبار ده‌كه‌ن كه‌ به‌ به‌رزكردنه‌وه‌ی درووشمی ئاینیی توانیویه‌تی ده‌نگده‌رانی كورد به‌لای خۆیدا رابكێشێت ، كه‌ ئه‌مهش‌ پێچه‌وانه‌كه‌ی لایه‌نگرانی ئه‌و دوو پارته‌ ده‌خاته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌ ، كه‌ بۆچی ئه‌ردۆغان بتوانێت كورد زمانان به‌لای خۆیدا رابكێشێت به‌ڵام ئێوه‌ به‌ درووشمه‌ چه‌پیی و عه‌لمانیی و نا واقیعیه‌كانتان جه‌ماوه‌ری كورد ده‌تۆرێنن و بڕوایان به‌ خۆتان له‌ق ده‌كه‌ن ؟ كه‌ مه‌خابن به‌سه‌دان بانگخواز و خێرخوازی موسوڵمانی باكووری كوردستان له‌به‌ر هه‌ژموونخوازیی تیرۆر كراون ، كه‌ هه‌یانه‌ له‌كاتی دابه‌شكردنی گۆشتی قوربانیی و له‌ رۆژانی جه‌ژنی قوربانی پیرۆزدا تیرۆر كراون ، چه‌ندین جار مزگه‌وته‌كان سوتێنراون ، به‌ بیانووی به‌رگریی له‌ كۆبانێ و خۆرئاوای كوردستان ده‌یان باره‌گاو بازاڕی موسوڵمانانی باكووری كوردستان سوتێنراون و ده‌یان بانگخوازو ئه‌ندامیشیان شه‌هیدو بریندار كراون ، ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدایه‌ له‌ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا HDP پشتیوانیی له‌ داخوازیی عه‌له‌وییه‌كان ده‌كرد كه‌ دیانگوت " له‌و جێگایانه‌ی ئه‌وان زۆرینه‌ن نابێ ده‌وڵه‌ت رێگه‌ بدات سونییه‌كان مزگه‌وت بكه‌نه‌وه‌ " ، ده‌بێ له‌ توركیای نوێدا مافی ره‌گه‌زبازه‌كان پارێزراو بێت ، كورد ده‌بێ هاوپه‌یمانی چه‌په‌كانی توركیا و جیهان بێت ( كه‌ دیاره‌ چه‌په‌كانی توركیا مایكرۆسكۆبییی و ستالینین و جیاوازن له‌ ســـۆشیالیست و ســـه‌وزه‌كانی ئه‌وروپای خۆرئاوا ) .
كوردانی باكوور مه‌سجێكی روونیان دایه‌ ئه‌ردۆغان و پارته‌كه‌ی ، كه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌وان ده‌نگیان به‌ نه‌خێر بدایه‌ هیچ كاتێ ریفۆرمه‌ ده‌ستوورییه‌كه‌ سه‌ری نه‌ده‌گرت ، بۆیه‌ له‌ وته‌كانی ئه‌ردۆغاندا به‌ ئاشكرا هه‌ستی پێكرا كه‌ خۆی به‌ قه‌رزداریان ده‌زانێت . به‌تایبه‌تی دوای ئه‌و راستیه‌ش كه‌ ده‌ركه‌وت MHP زۆرینه‌ی ده‌نگی به‌ نه‌خێر داوه‌ ، بۆیه‌ هیوایه‌كی زۆر هه‌یه‌ جارێكی تر پرۆسه‌ی ئاشتی له‌ باكووری كوردستان به‌ شێوه‌یه‌كی گه‌رموگوڕتر ده‌ست پێبكاته‌وه‌ .
هه‌ندێ هه‌واڵ له‌ قه‌ندیله‌وه‌ دزه‌یان كردووه‌ ، كه‌ له‌ نێوان ئۆجه‌لان و ئه‌ردۆغاندا بۆنی سازشێیان لێوه‌ ده‌كرێت ، هه‌ر بۆیه‌ جه‌میل بایك موراد قه‌ره‌یڵان ده‌نێرێته‌ به‌ر باران و ناچاری ده‌كات هه‌ڕه‌شـه‌و گوڕه‌شه‌ی تووند له‌ توركیا بكات .
موراد قه‌ره‌یڵان ته‌نیا پیاوی ناو سه‌ركردایه‌تی PKK یه‌ كه‌ نزیكترینه‌ له‌ ئۆجه‌لانه‌وه‌ ، قه‌ره‌یڵان ( هه‌ڤاڵ جه‌مال ) خاوه‌نی فیكری نه‌ته‌وه‌ییه‌ له‌ناو ئه‌و سه‌ركردایه‌تیه‌داو ته‌نیا كلیلی دیالۆگیشه‌ له‌گه‌ڵ هه‌رێمی كوردستاندا . بۆیه‌ ناوبراو هه‌میشه‌ له‌ ژێر چاودێری هه‌ڤاڵان جومعه‌ و عه‌باس و قه‌ره‌سوودایه‌ . خۆیشی ده‌زانێت ژیانی له‌ مه‌ترسیدایه‌ !!
ئۆجه‌لان كۆنترۆڵی به‌سه‌ر PKK دا نه‌ماوه‌ ، ئه‌و له‌ سه‌ره‌تای ده‌ستگیر كردنیدا ، له‌و باره‌وه‌ هۆشداریی ده‌دا كه‌ به‌ر له‌وه‌ی كۆنترۆڵی پارته‌كه‌ له‌ ده‌ستیدا ده‌ربچێت پێویسته‌ توركیا سازشی له‌گه‌ڵدا بكات ، تا پارته‌كه‌ نه‌كه‌وێته‌ ژێر نیری ئه‌جێندای وڵاتانی ناوچه‌كه‌و جیهان . كه‌واته‌ لێره‌دا دوو به‌رپرسیارێتیی هه‌یه‌ ، ده‌بێ ئه‌ردۆغان بۆ جارێكی تر بیانووی شه‌ڕخوازانی ناو PKK ببڕێت ، به‌ڵام ئاشتی باكوور – هه‌روه‌كو به‌ ده‌نگه‌كانیشدا دیاره‌ ، ته‌نیا PKK و HDP ناگرێته‌وه‌ ، به‌ڵكو ده‌بێ گشتگیر بێت و هه‌موو پێكهاته‌كانی كوردستان به‌ پارت و كه‌سایه‌تیه‌كانه‌وه‌ تیایدا به‌شدار بن – له‌مه‌شدا رۆڵی ئۆجه‌لان گرنگه‌ و ئازادكردنیشی ئاسۆیه‌كی روونتر ده‌كاته‌وه‌ . پێویسته‌ HDP كه‌ بۆ خۆی وه‌كو پارتێكی توركیا خه‌بات ده‌كات‌ كه‌یسی خۆی له‌ كه‌یسی شه‌ڕخوازانه‌ جیا بكاته‌وه‌ ، كه‌ مه‌خابن له‌كاتی سه‌نگه‌ر لێدانی ناو شاره‌كانی باكوورو راگه‌یاندنی كانتۆن له‌و هه‌رێمه‌دا وه‌كو باڵی سیاسیی ئه‌و هه‌وڵه‌ ده‌ركه‌وت ، بۆیه‌ به‌و ئه‌نجامه‌ی گه‌یاند ، جا ده‌بێ باشتر خوێندنه‌وه‌ بۆ رووداوه‌كان بكات و ئه‌و سیاسه‌ته‌ ناوچه‌یی و جیهانیه‌ی كه‌ گرتیه‌ به‌رو له‌جیاتی سوود لێوه‌رگرتنی كردیه‌ كارتی گوشار به‌ده‌ستی رووسیاو ئێران و خۆرئاواوه‌ ، پێویسته‌ بیگۆڕێت به‌ سیاسه‌تێكی نیشتمانیی روون كه‌ هیچ كاتێ رێگه‌ نه‌دات كه‌مالیسته‌كان و ناحه‌زانی بیكه‌نه‌ كارتی گوشار له‌سه‌ری و به‌و شێوه‌یه‌ی ئێستا رۆڵی كه‌م بكه‌نه‌وه‌ ، چونكه‌ دڵبه‌ستن به‌ پشتیوانیی ناوه‌نده‌ خۆرئاواییه‌كان جگه‌ له‌ زیاتر په‌راوێز خستنی ئه‌نجامێكی تری نابێت .

نوێترین نوسینەکانی شوان هه‌ورامی

خـێـزان

کەشوهەوا

بۆ بینینی كه‌ش و هه‌وای زیاتر كلیك بكه‌

تـه‌ندروستی

به‌م ڕێگایانه‌ به‌رگریی‌ له‌شت به‌هێز بكه‌

ئه‌م هه‌نگاوانه‌ په‌یره‌و بكه‌