له‌په‌راوێزی كۆبوونه‌وه‌كه‌ی په‌رله‌ماندا

وتار/ 16/09/2017 531 جار بینراوە

شوان هه‌ورامی

له‌په‌راوێزی كۆبوونه‌وه‌كه‌ی په‌رله‌ماندا
شوان هه‌ورامی
لێره‌دا من باسی پرسی یاسایی یا نایاساییبوونی كۆبوونه‌وه‌كه‌ی په‌رله‌مان ناكه‌م ، ئه‌وه‌ با كه‌سانی یاسایی قسه‌ی له‌سه‌ر بكه‌ن ، به‌ڵكو باسی ئه‌وه‌ ده‌كه‌م چۆن له‌ دوای 26 ساڵ له‌سه‌ر یه‌كه‌مین هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستاندا ، حیزبه‌ به‌شداره‌كانی ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ چۆن په‌رله‌مانیان كرده‌وه‌ به‌ پاشكۆی شێوازه‌ ناشیرینه‌كانی به‌ره‌ی كوردستانی ، له‌وه‌ش خراپتر چۆن په‌رله‌مانیان كرده‌وه‌ به‌ ئه‌نجوومه‌نی یاسا دانانی سه‌رده‌می به‌عس و له‌ نێوه‌رۆكی دیموكراسیانه‌یان خاڵیی كرده‌وه‌ .
ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ مێژووی عێراق ، زۆر خاڵی لێكچوون له‌ نێوان دوێنێ و ئه‌مڕۆدا هه‌ن ، سه‌دام حوسه‌ین رێكه‌وتنامه‌ی جه‌زائیری 1975 ی له‌گه‌ڵ شای ئێراندا واژۆ كرد ، دوای چه‌ند رۆژێ له‌وه‌ی رێكه‌وتنه‌كه‌ كه‌وته‌ بواری جێبه‌جێ كردنه‌وه‌ ، ئه‌وجا ئه‌نجوومه‌نی سه‌ركردایه‌تی شۆڕشی به‌عس خستیه‌ به‌ر باس و لێكۆڵینه‌وه‌و په‌سه‌ندی كرد . ئه‌نجوومه‌نی یاسادانانی ناوچه‌ی ئۆتۆنۆمی ( كارتۆنیی ) له‌لایه‌ن به‌عسه‌وه‌ له‌ قاڵب درابوو ، له‌پرسه‌ سیاسییه‌كاندا كه‌ به‌عس بڕیاری له‌سه‌ر ده‌دان ، ئه‌و ته‌نیا په‌سه‌ندكردنی له‌سه‌ر بوو ، بۆ نمونه‌ له‌ ده‌سه‌ڵاته‌كانیدا ته‌نیا ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر بوو ، بڕی ئه‌و گه‌نمه‌ی له‌ جوتیارانی كوردستان وه‌رده‌گیرا ، ئه‌و ئه‌نجوومه‌نه‌ لیستی پارێزگاكانی سلێمانی و هه‌ولێر و دهۆكی رێكده‌خست و رێژه‌یانی دیاریی ده‌كرد .
جا بزانن به‌ پێی ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ی په‌رله‌مانی كوردستان ، كه‌ له‌ هه‌مان ته‌لاری ئه‌نجوومه‌نی یاسادانانی پێشوودا ئه‌نجامیاندا ، چه‌نده‌ هاوشێوه‌ی یه‌كترن ؟!
چه‌ند مانگێ له‌مه‌وبه‌ر له‌سه‌ر بانگهێشتی سه‌رۆكی پارتی ، هه‌ندێ له‌ حیزبه‌كان له‌ هاوینه‌هه‌واری پیرمام كۆبوونه‌وه‌و بڕیاریاندا له‌ 25 ی ئه‌یلولی 2017 دا له‌ هه‌رێمی كوردستان ریفراندۆم ئه‌نجام بدرێت ، ئه‌و كاته‌ش یاساناسان و سیاسه‌تمه‌دارانی ناوخۆو ده‌ره‌وه‌ به‌و حیزبانه‌یان راگه‌یاند ؛ ئه‌گه‌ر ئێوه‌ ده‌تانه‌وێت ریفراندۆم بكه‌ن جگه‌ له‌ ئاماده‌كارییه‌كان – له‌ به‌ دامه‌زراوه‌یی كردنی هه‌رێم و شه‌فافیه‌ت و ئاماده‌كاریی دیبلۆماسیی و كاری نێوده‌وڵه‌تیی – پێویسته‌ وه‌كو یاساكانی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان و سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و ئه‌نجوومه‌نی پارێزگاكان و پڕۆژه‌ یاساكانی ده‌ستوورو بودجه‌و هی تریش ، ئه‌م پرسه‌ گرنگه‌ش به‌ یاسا رێكبخه‌ن و له‌ نێو ته‌لاری په‌رله‌مانه‌وه‌ بڕیاری له‌سه‌ر بده‌ن . به‌ڵام هه‌روه‌كو سه‌رده‌می به‌ره‌ی كوردستانی كۆمیسیۆنێكی حیزبیان به‌ سه‌رۆكایه‌تی هۆشیار زێباری پێكهێنا ، چه‌ندین مانگه‌ كۆده‌بێته‌وه‌و بڕیار ده‌دات ، ئه‌وه‌ 10 رۆژی ماوه‌ بۆ واده‌ی ئه‌نجامدانی ریفراندۆم ، كه‌چی په‌رله‌مانی كوردستان كه‌ نه‌ پرسی پێكراوه‌و نه‌ ئاگای له‌ پێكهێنانی ئه‌و كۆمیسیۆنه‌یه‌و نه‌ یاسای بۆ ده‌ركردووه‌و نه‌ ده‌زاشزانێت چۆن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ده‌نگی هاوڵاتیانی هه‌رێمدا ده‌كات ، نه‌ مۆڵه‌تی باسی ئه‌نجامدانی ریفراندۆم یا ئه‌نجامنه‌دانی پێدراوه‌ له‌لایه‌ن پارتیی و یه‌كێتیه‌وه‌ ، دێت ئه‌و ته‌ڵقینه‌ی حیزب له‌ ته‌لاری په‌رله‌ماندا ده‌خوێنێته‌وه‌ كه‌ ئه‌و كۆمیسیۆنه‌ راده‌سپێرێت بۆ ئه‌نجامدانی ریفراندۆمه‌كه‌ ، ئایا ئه‌مه‌ هه‌مان رۆڵی ئه‌نجوومه‌نه‌ كارتۆنیه‌كه‌ی جاران نیه‌ كه‌ به‌س په‌سه‌ندكرانی بڕیاره‌كانی به‌عسی له‌سه‌ر بوو ؟
ده‌بێ ئه‌وه‌ش بڵێین چالاكیی و كۆبوونه‌وه‌ی ئێستای په‌رله‌مانی كوردستان – وه‌كو باڵاترین مه‌رجه‌عی یاسادانانی هه‌رێم – له‌ بۆشاییه‌كی یاساییدایه‌ ، ئه‌گه‌ر باسی یاسا بكات ده‌بێ سه‌رۆكی هه‌رێم واژۆی بكات ، ئه‌گه‌ر مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانه‌ ، كه‌واته‌ ئه‌م نیفاقه‌ سیاسییه‌ چیه‌ كه‌ دوو ساڵه‌ خه‌ڵكی پێ چه‌واشه‌ ده‌كه‌ن ، خۆ ده‌تانتوانی ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ دووساڵ له‌مه‌وبه‌ر بكه‌ن ، شه‌رمه‌زارییه‌ بۆ ئه‌وانه‌ی كۆبوونه‌ته‌وه‌ ئه‌گه‌ر به‌ كاك مه‌سعود نه‌ڵێن { سه‌رۆكی هه‌رێم } ، چونكه‌ هیچ یاسایه‌كیان به‌بێ واژۆی ئه‌و ناچێته‌ بواری جێبه‌جێ كردنه‌وه‌ ، ئه‌گه‌ر ده‌شڵێن ناوبراو سه‌رۆكی هه‌رێم نیه‌ ، خۆ نه‌ له‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌داو نه‌ له‌ ئاسۆی كۆبوونه‌وه‌ حیزبیه‌كانیشدا ئه‌وه‌ تا ئێستا ده‌رنه‌كه‌وتووه‌ كه‌ پارتی رێگه‌ بدات باسی یاسای سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم بكرێت ، كه‌واته‌ په‌رله‌مان جگه‌ له‌ په‌سه‌ندكردنی ئه‌وه‌ی له‌ كۆبوونه‌وه‌ی حیزبه‌كانه‌وه‌ پێی ته‌ڵقین ده‌كرێت هیچ ده‌سه‌ڵاتێكی تری نیه‌ ، ئایا ئه‌وه‌ ئه‌و په‌رله‌مانه‌یه‌ كه‌ ببێته‌ شانازییه‌كی دیموكراسیی بۆ خه‌ڵكی كوردستان ؟!

نوێترین نوسینەکانی شوان هه‌ورامی

خـێـزان

کەشوهەوا

بۆ بینینی كه‌ش و هه‌وای زیاتر كلیك بكه‌

تـه‌ندروستی

به‌م ڕێگایانه‌ به‌رگریی‌ له‌شت به‌هێز بكه‌

ئه‌م هه‌نگاوانه‌ په‌یره‌و بكه‌