پێشنیار بۆ گۆڕان و كۆمه‌ڵی ئیسلامیی بۆ یه‌كبوون

وتار/ 23/05/2017 3156 جار بینراوە

عه‌لی سیرینی

پێشنیار بۆ گۆڕان و كۆمه‌ڵی ئیسلامیی بۆ یه‌كبوون

دوای مردنی ڕێكخه‌ری گشتیی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان، نۆشێروان مسته‌فا (خوای گه‌وره‌ بیبه‌خشێت)، ئه‌م بزوتنه‌وه‌ كه‌‌ له‌ ڕووی جه‌ماوه‌ر گه‌وره‌یه‌، كه‌لێن له‌ سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی دروست بووه‌، كارێزمایه‌ك شوێنی ئه‌و پڕ بكاته‌وه‌، كه‌ زه‌ڕوره‌ بۆ واقیعی كوردستان. له‌ به‌رامبه‌ردا، كۆمه‌ڵی ئیسلامیی له‌ ئاستی جه‌ماوه‌ریدا بچوكتره‌ له‌ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان، به‌ڵام سه‌ركرده‌ی كارێزمای خۆی هه‌یه‌ ئه‌ویش م. عه‌لی باپیره‌. هه‌روه‌ها گۆڕان پێشكه‌وتووتره‌، كۆمه‌ڵیش كادیر و پڕۆفێشناڵی ئاست به‌رزی هه‌یه‌ ده‌كرێت ببن به‌ هێز و ئیزافه‌یه‌كی ناوه‌ڕۆكدار بۆ گۆڕان. چاكه‌ی هه‌ره‌ گه‌وره‌ش ئه‌وه‌یه‌، حزب و گروپی ئیسلامیی نه‌مێنێت، چونكه‌ میلله‌تی ئێمه‌ مسوڵمانه‌و پێویست ناكات دووبه‌ره‌كی له‌ نێویدا دروست ببێت به‌ناوی حزبی ئیسلامیی كه‌ ئیسلام له‌ حزبدا بچوك بكاته‌وه‌. ئه‌زمونی 25 ساڵه‌ی ڕابردووی حزبه‌ ئیسلامیه‌كان ئه‌وه‌مان پێده‌ڵێت.
وه‌همێك هه‌یه‌ زهنی گشتیی ته‌نیوه‌، ئه‌ویش له‌ ڕابردووه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی گرتووه‌، كه‌ خه‌ڵك پێیان وایه‌ ناكرێت بزوتنه‌وه‌یه‌ك به‌ پاشخانێكی چه‌پی له‌ گه‌ڵ كۆمه‌ڵێكی ئیسلامیی یه‌كبگرن. ڕاستیه‌كه‌ی ئه‌مه‌یان وه‌همه‌. چونكه‌ ڕێڕه‌وی كه‌ڵه‌كه‌بوونی ئه‌زموونی سیاسیی له‌ ده‌یان ساڵی ڕابردوو ئه‌م وه‌همه‌ ده‌ڕه‌وێنێته‌وه‌. چونكه،‌ نه‌ چه‌پگه‌رایی ئێستا ناوه‌ڕۆكی ماوه‌ له‌ نێو ئه‌م بزوتنه‌وه‌، نه‌ ئیسلامییبوونی كۆمه‌ڵیش به‌رزتره‌ له‌ ئاستی پێكهاته‌كانی میلله‌ته‌كه‌مان به‌ گشتیی. واته‌ تاكی كۆمه‌ڵی ئیسلامیی له‌ تاكی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان مسوڵمانتر نیه‌. ئه‌مه‌ به‌ گشتیی، باسی یه‌كه‌ یه‌كه‌ی تاكه‌كان ناكه‌ین. لێره‌دا ئه‌وه‌ی ماوه‌ته‌وه‌ سیاسه‌ته‌و كاركردنه‌ له‌ سه‌ر ئه‌و چه‌مك و پڕه‌نسیپانه‌ی هه‌ردوو لا، له‌م چه‌ند ساڵه‌ی دواییه‌، جه‌غتی له‌ سه‌ر ده‌كه‌نه‌وه‌. ئه‌م چه‌مك و پڕه‌نسیپانه‌ی وه‌كو عه‌داله‌ت و نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵیی و ئاینده‌یه‌كی گه‌ش بۆ نه‌وه‌ی كورد، ئه‌م دوو لایه‌نی خستووه‌ته‌ به‌ره‌ی به‌رهه‌ڵستكاریی، دژ به‌ ده‌سته‌ڵاتێكی فێڵباز و خۆ سه‌پێنه‌ر و تیرۆریست كه‌ به‌رده‌وام هه‌وڵی شلكردنه‌وه‌ی ئه‌م به‌ره‌ به‌رهه‌ڵستكاره‌ ده‌دات و ده‌یه‌وێ بیمه‌یه‌نێت و نه‌هێڵێت باڵا ده‌ست بێت.
ئێستا، هه‌ردوولا له‌ یه‌ك نزیكن و جیاوازیی ئه‌ستور و جیاكه‌ره‌وه‌ی قوڕس له‌ نێوانیاندا نیه‌. ئه‌وه‌ی جێگه‌ی گرفته‌ مه‌سه‌له‌ی سه‌ركردایه‌تیه‌. له‌مه‌شدا من پێم وایه‌ حزبی مۆدێلی سه‌رۆكی فه‌رمانده‌و سه‌ركرده‌ی تاكڕه‌و، شتێكی حه‌تمی نیه‌و ئه‌و به‌هایه‌ نیه‌ به‌دیلی باشتری نه‌بێـت. من پێم وایه‌ خودی كاك نۆشێروان بۆ ئه‌م ئه‌نجامه‌ كاری ده‌كرد، كه‌ حزب گرێدراوی كه‌سێك و سه‌ركرده‌یه‌ك نه‌مێنێت. به‌ڵام ئه‌م كارێزمایه‌ی ئاماژه‌م پێیدا له‌ سه‌ره‌تای ئه‌م وتاره‌، پێویستییه‌كی مێژوویی ئه‌م قۆناغه‌ی كوردستانه،‌ كه‌ به‌ سه‌ر چه‌ند هێز و بنكه‌یه‌كی جیاواز دابه‌ش بووه‌، كه‌ هه‌ندێكیان هاوسه‌نگن و هه‌ندێكی تریش له‌ فه‌له‌كی ڕاكێشانی موگناتیسیدان له‌ نێوان ئه‌م هێزه‌و ئه‌ویتردا.
قسه‌كردن له‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ی گۆڕان و یه‌كێتی، قسه‌كردنه‌ له‌ خه‌یاڵ و هه‌وڵدانه‌ بۆ خه‌واندنی كه‌سێكی ساغ و سه‌لامه‌ت، له‌‌ ته‌ك نه‌خۆشێك له‌ سه‌ر قه‌ڵوێره‌ی خه‌سته‌خانه كه‌وتووه‌،‌ هیوای چاكبوونه‌وه‌ی نه‌ماوه‌. ئه‌م خه‌واندنه‌ هیوای نه‌زۆكی نه‌خۆشه‌كه‌یه‌، كه‌ پێی وایه‌ گه‌ر مرۆڤه‌ ساغه‌كه‌ له‌ ته‌كیه‌وه‌ بخه‌وێ، مانای وایه‌ ئه‌م چاك بووه‌ته‌وه یان چاك ده‌بێته‌وه‌‌.
له‌ حاڵی حازردا، له‌ گۆڕه‌پانی سیاسیی كوردستاندا، كه‌س هێنده‌ی گۆڕان و كۆمه‌ڵی ئیسلامیی له‌ یه‌كتر نزیك نین. خه‌ڵكی كۆمه‌ڵی ئیسلامیی به‌ گشتیی كراوه‌و هاتیه‌وه‌ن (واته‌ قابلیه‌تی تێگه‌یشتن له‌وی تر). ئنجا بۆ حزبایه‌تییش ئه‌وه‌نده‌ ده‌مار گرژ نین، نه‌توانن له‌ گه‌ڵ بابه‌تێكی له‌م جۆره‌ هه‌ڵبكه‌ن. هه‌روه‌ها پێم وایه‌، م. عه‌لی باپیر وه‌كو سه‌ركرده‌یه‌ك، كه‌سێكی دكتاتۆر نیه‌و گوێ ڕایه‌ڵی خه‌ڵكانی ده‌وروبه‌ری ده‌كات. جگه‌ له‌مه‌ش، ئه‌و پێشنیاره‌ی من ده‌یخه‌مه‌ به‌ر ده‌ستی هه‌ردوولا، مه‌ودا بۆ ئه‌وه‌ ناهێڵێته‌وه‌، باڵ باڵێن و خۆ سه‌پاندن له‌ نێو ئه‌م بزوتنه‌وه‌ دروست ببێت.
له‌ مێژووه‌وه‌، هه‌رچی ده‌وڵه‌ت و گروپی به‌هێز و ته‌مه‌ن درێژ هه‌یه‌، هۆكارێكی هه‌ره‌ دیاری ئه‌م هێز و ته‌مه‌ن درێژیه‌ بۆ ڕاوێژی به‌ كۆمه‌ڵ و سه‌ركردایه‌تیی به‌ كۆمه‌ڵ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌. نمونه‌ش ڕۆمانه‌كان و مسوڵمانه‌كانی نه‌وه‌ی یه‌كه‌من. دیارده‌ی هه‌ره‌ به‌رزی ئه‌م دوو نمونه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌، به‌ ڕاوێژ و وتوێژ و بڕیاری به‌ كۆمه‌ڵ په‌سندكراو مه‌یدانی سیاسه‌تیان تێپه‌ڕاند. ڕۆمانه‌كان له‌ ڕێگای كانسڵ و مسوڵمانه‌كانیش له‌ ڕێگای شورا، سه‌ركه‌وتنی خه‌یاڵیان مسۆگه‌ر كرد.
لێره‌دا، گۆڕان و كۆمه‌ڵ كاتێك یه‌ك ده‌گرنه‌وه‌، ده‌توانن ده‌سته‌یه‌ك له‌ 10 یان 12 كه‌س هه‌ڵبژێرن وه‌كو سه‌ركرده‌ بۆ ئه‌م بزوتنه‌وه‌. ده‌كرێ دوو به‌شی له‌ گۆڕان بن و به‌شێكیش له‌ كۆمه‌ڵ و به‌ پێی ئاست و لێهاتوویی. ئنجا ئه‌م ده‌سته‌یه‌ (كانسڵ)ه‌، ده‌توانێت بڕیاره‌كان تاوتو بكات و ده‌ریان بكات، دوای ئه‌وه‌ی له‌ ئاسته‌كانی خوارتر تاوتو كراوه‌و په‌سند كراوه‌. ده‌كرێ م. عه‌لی بكرێت به‌ ڕاوێژكاری باڵا، یان ڕێكخه‌ری گشتیی، یان خزمه‌تكاری گشتیی ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ دیاری بكرێت. ئنجا ده‌سته‌ی سه‌ركردایه‌تیی ده‌توانێت ئه‌و بڕیارانه‌ی ده‌یدات به‌ په‌سه‌ندكراوی له‌ گه‌ڵ ڕاوێژكاری باڵا تاوتوی بكات، بۆ ئه‌وه‌ی بخرێـته‌ بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌. واته‌ بڕیاری سه‌ره‌كیی له‌ بنكه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت و په‌سه‌ند ده‌كرێت تا ده‌گاته‌ ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تیی، ئنجا ڕاوێژكاری گشتیش وه‌ك چاودێر و پشتیوانێك په‌سه‌ندی ده‌كات. ئه‌مه‌ش مانای ئه‌وه‌ نیه‌ ڕاوێژكاری باڵا یان گشتیی ته‌نها ده‌ورێكی كارتۆنی ده‌بینێت به‌ڵكو ده‌وری ڕاگر و ڕێكخه‌ری ئه‌م شێوازه‌یه‌ كه‌ تیایدا سه‌ركردایه‌تیی هه‌ڵقوڵاوی پانتا فراوانه‌كه‌ی ئه‌م بزوتنه‌وه‌ یان حزبه‌یه‌ كه‌ به‌ ڕۆحێكی نوێوه‌ دێته‌ مه‌یدانه‌وه‌. من باسی ڕه‌هه‌نده‌ گرنگه‌كانی ئه‌م یه‌كگرتنه‌ی نێوان گۆڕان و كۆمه‌ڵ ناكه‌م بۆ كوردستان، له‌ سه‌ر ئاستی ناوه‌خۆ و ده‌ره‌وه‌، به‌ڵكو جێی ده‌هێڵم بۆ خه‌ڵكی تر قسه‌ی له‌ سه‌ر بكه‌ن. به‌ڵام من هه‌ر ئه‌وه‌نده‌م پێ گرنگ بوو ئه‌م پێشنیاره‌ بخه‌مه‌ به‌رده‌م هه‌ردوولا، بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان و خه‌ڵكی كوردستانیش.

نوێترین نوسینەکانی عه‌لی سیرینی

خـێـزان

کەشوهەوا

بۆ بینینی كه‌ش و هه‌وای زیاتر كلیك بكه‌

تـه‌ندروستی

به‌م ڕێگایانه‌ به‌رگریی‌ له‌شت به‌هێز بكه‌

ئه‌م هه‌نگاوانه‌ په‌یره‌و بكه‌