سه‌ری ساڵی نوێ له نێوان ئاهه‌نگ و به‌خۆدا چوونه‌وه‌دا
وتار/
24/12/2016
919 جار بینراوە
موحسین حسێن
سه‌ری ساڵی نوێ له نێوان ئاهه‌نگ و به‌خۆدا چوونه‌وه‌دا
شێخ محسن حسین
دوانزه مانگی ته‌مه‌نمان به‌ڕۆژێك ده‌ستی پێ كردوو هێدی هێدی به‌دووی یه‌كدا هاتن‌و پێچرانه‌وه، مانگه‌كانیش به‌گرمۆڵه‌یی قه‌تاره‌یان به‌ست‌و زۆر به‌په‌له‌و به‌بێ چرپه ماڵئاواییان لێ كردین‌و به‌م شێوازه ساڵ كۆتایی هات‌و سێبه‌ری ساڵێكی نوێ كه‌وته سه‌رمان.
كاتێكیش به‌سه‌ر روداوه‌كانی ئه‌م ساڵه‌دا ده‌چه‌مینه‌وه كه‌له شێوه‌ی شه‌پۆلێ ئاژاوه‌ی ئاڵۆزدا خۆیان ده‌نواند‌و ده‌هاتن به‌یه‌كدا، شتێك نابینین كه له هه‌گبه‌ی رۆژه‌كانیدا هه‌ڵمانگرتبێت جگه له‌و كرده‌وانه‌مان كه ئێستاكه وه‌ك زنجیرێكی ره‌ش‌و تاریك سه‌ر له نوێ گرێمان ده‌ده‌نه‌وه به‌و ته‌مه‌نه له ده‌ست چووه‌ی كه تیایدا چاك‌و خراپمان تێكه‌ڵ به یه‌كدی ده‌كردو، روكه‌شی پرشنگداری ئه‌م دنیایه‌ش مه‌ست‌و بێئاگای ده‌كردین، له ئاوه‌دانكردنه‌وه‌‌و رازاندنه‌وه‌ی كۆشكی دنیا بێزارو ماندوو نه‌ده‌بووین، هه‌روه‌ك له ژێر ئاوه‌وه بۆ ڕاستییه‌كان بڕوانین هه‌موو شتێكمان لێڵ‌و وێڵ ده‌بینی‌‌و بوارێكمان نه‌هێشتبۆوه تا لێوه‌ی چاكه‌كان به‌رونی ببینین‌و خراپه‌كانیش توڕ بده‌ین.
به‌به‌رچاومانه‌وه ئه‌و هه‌موو ناشه‌رعییه ده‌كراو سنوره‌كان ده‌شكێنران كه‌چی گرژی‌‌و بێتاقه‌تی رووی تێنه‌ده‌كردین، به‌لاَم هه‌ر كاتێك به‌شێك له‌و ژیانه‌ی دنیامان به‌ره‌و كه‌می‌‌و لاوازی ده‌ڕۆیشت هاوارمان لێ هه‌ڵده‌ستاو خۆمان گرژو توڕه ده‌كرد.
زۆرێك له‌بازرگانه‌كان ته‌نها چاویان له‌و سوود‌و قازانجه بڕیبوو كه ده‌كه‌وته ده‌ستیان ئیتر گرنگ نه‌بوو چۆن‌و به چی په‌یدا ده‌بوو!!
به‌شێكیش له كارمه‌ندان له‌كاتی گه‌ڕان له‌دووی نازو نیعمه‌ته‌كانی ژیانیان عه‌له‌میان له به‌ده‌ندا نه‌ده‌ما، به‌لاَم بۆ نوێژوو ڕۆژو و كاری چاكه ته‌ممه‌ڵ‌و ته‌وه‌زه‌ل ده‌هاتنه پێش چاوان!!
هه‌ندێكیش له ئافره‌تان به نێوی مه‌ده‌نییه‌ت‌و پێشكه‌ووتنه‌وه خۆیان ئاوێته‌ی تاوان ده‌كردو به‌شێكی زۆر له‌و به‌رگه حه‌شم‌و حه‌یایه‌یان واز لێ دێنا!!
زۆر له جحێلاَنیش دڵه‌كانیان ژه‌نگاوی‌‌و چنگیان هاوده‌می تاوان‌و چاوانیشیان تۆزی غه‌فڵه‌تی گرتبوو!!
كه‌واته به‌گشتی زوربه‌ی خانه‌واده‌كان غه‌مه‌كانیان ببووه دنیاو چۆنیه‌تی فه‌راهه‌م هێنانی ژینێكی خۆشگوزه‌ران، ئیدی غه‌می ئیسلام‌و پاشه ڕۆژ له دڵه‌كاندا هه‌ڵكه‌نرابوو.
ئێستاش دووا ئه‌و هه‌موو لادان‌و بێئاگاییه ده‌مانه‌وێت غه‌می جیابوونه‌وه‌و ماڵئاوایی له‌نێو ئاهه‌نگێكی سه‌ری ساڵدا ونكه‌ین‌و خه‌نده‌یه‌كی درۆ و بزه‌یه‌كی گێلانه بخه‌ینه سه‌ر لێوان‌و ماندوویی رۆژه جه‌نجاڵه‌كانی له به‌ده‌نمان وه ده‌رنێین؟
به‌به‌ر چاومانه‌وه رۆژانه هه‌زاره‌ها مۆمی خۆزگه‌و ئاوات به‌كوژاوه‌یی ده‌چوونه خانه‌ی بیره‌وه‌ری، چونكه نه‌وه‌یه‌ك ده‌هاتوو خه‌ڵكانێكیش ماڵئاواییان له‌م دنیا جه‌نجاڵه ده‌كرد، ئه‌وه‌ی بۆ ته‌نها ڕۆژێك بێكار نه‌بوو كفن درووه‌كان بوون، ئه‌و شوێنه‌ش كه بۆ ساتێك میوانی لێ نه‌بڕا گۆڕستانه‌كان بوون....
چه‌نده‌ها كه‌سی بێئاگامان له‌م ساڵه‌دا بینی كه دووا چركه‌كانی ژیانیان له گۆشه‌ی مه‌یخانه‌یه‌ك یان له نێو ئاهه‌نگێكی سه‌ماو گۆرانیدا به‌سه‌ر برد و بێئه‌وه‌ی به خۆیان بزانن له پڕ مردن بووه میوانیان‌و مه‌جالی نه‌دان له‌ده‌رگای ساڵی نوێ بده‌ن‌و به‌و حاڵه‌ته‌وه رۆحیان ماڵئاوایی له‌و لاشه شه‌كه‌ته‌یان كرد، دیاره به‌چی حاڵه‌تێكیش رۆحیان باڵه فڕه بوو هه‌ر به‌و حاڵه‌ته‌ش زیندوو ده‌كرێنه‌وه، هه‌روه‌ك پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ده‌فه‌رمووێت [ یبعپ كل عبد علی مامات علیه ] رواه مسلم.
جا بۆ ئه‌وه‌ی كۆتا ساته‌كانی ژیانمان خۆشه‌ویستی دنیاو هه‌واو ئاره‌زوو ڕێی پێ نه‌گرێت‌و له نێو بازنه‌ی وه‌رعێكی درۆینه‌و له نێو خیتابی به‌خۆدا هه‌ڵگوتندا مه‌ست نه‌بین‌و ناوه‌خنی كه‌لاوه‌ی وێرانه‌مان به رووكه‌شێكی موسڵمانانه نیشان نه‌ده‌ین، پێویسته شاشه‌ی ناخمان له‌و كرده‌وه گه‌نده‌لاَنه بژار بكه‌ین، چونكه به‌رده‌وام بوون له‌سه‌ر تاوان ( جا تاوانه‌كه چه‌نده بچوكیش بێت ) دڵه‌كان ره‌ش ده‌كاته‌وه، ته‌مه‌نیش هه‌رچه‌ند درێژ بێت گه‌ر كرده‌وه‌ی باشی تیا ئه‌نجام نه‌درێت بێ سووده‌و ته‌نها كۆكردنه‌وه‌و كه‌ڵه‌كه كردنی تاوانه.
واشنه‌زانین خۆشبه‌ختی بریتییه له بوونی موڵك‌و سامان‌و هێزو ده‌سه‌لاَت، چونكه ئه‌مانه هیچ كامیان ڕازی نابێ دۆستی به‌رده‌وام‌و هاوڕێی گۆڕستانمان بێت.
ئه‌وه رۆژه‌كانی ئه‌م ساڵه بوو كه وه‌ك ده‌نكه‌كانی ته‌زبیحێك له یه‌ك ده‌چوون‌و بێئه‌وی نرخ بۆ ئه‌و كاته زێڕینه دابنێین به‌به‌ر چاومانه‌وه وه‌ك به‌فری زستان توایه‌وه‌‌و كرده‌وه‌كانیشمان تیایدا به چاك‌و خراپیه‌وه تۆماركران‌و هه‌ڵگیران.
دیاره ژیان سه‌فه‌رێكی به‌په‌له‌ی نێوان ره‌حمی دایك‌و گۆڕستانه، دووا ئه‌م سه‌فه‌ره‌ش پێوانه‌كان ده‌گۆڕێ‌‌و خۆمان له نێو كۆمه‌ڵێك ره‌هه‌ندی دیكه‌دا ده‌بینینه‌وه، كه هه‌موو جوڵه‌و چرپه‌و ده‌نگێكمان نرخی تایبه‌تی خۆی ده‌بێ‌‌و ته‌رازوی خوایی ده‌بێته پێوه‌ر، ئه‌وه‌تا په‌روه‌ردگارمان ده‌فه‌رمووێت [ وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ- وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوا بِآياتِنَا يَظْلِمُونَ ] الأعراف:8-9.
ئه‌مه‌ش ده‌خوازێت له ساڵی نوێدا ئاڕاسته‌ی ژیانمان بگۆڕین‌و بزانین كه ئێمه بۆ جۆرێكی دی له ژیان دروست بووین جیاواز له‌وه‌ی گوزارشتمان لێ كرد.
كه‌واته با له مه‌ودووا له هه‌وڵی قورسكردنی تای ته‌رازوی چاكه‌كانماندا بین‌و دووركه‌وینه‌وه له‌و شتانه‌ی پێچه‌وانه‌ی شه‌رعی خواو سونه‌تی پێغهمبهرنچونكه [ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ] المدثر:38).
گه‌ر خوانه‌خواسته له ساڵی رابردوودا به‌هه‌ر پارچه‌یه‌كی لاشه‌مان تاوانێكمان كردبێت ئه‌وا له ڕۆژی دواییدا لێمان دێنه گۆو شاهیدیمان له‌سه‌ر ده‌ده‌ن [ حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ، وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ] فصلت:20-21
جا بۆ ئه‌وه‌ی شه‌رمه‌زاری رۆژی قیامه‌ت نه‌بین پێویسته به‌خۆماندا بچینه‌وه‌و، واشنه‌زانین كه پابه‌ندبوون به په‌یامی پیرۆزی ئیسلامه‌وه ته‌نها بۆ سوودی قیامه‌تمانه، به‌ڵكو به‌ره‌كه‌ته‌كانی ئه‌م دنیایه‌ش په‌یوه‌سته به‌و كرده‌وانه‌ی رۆژانه ئه‌نجامی ده‌ده‌ین.
بۆیه كاتێك ده‌بینین به‌ره‌كه‌تی ئه‌رزو ئاسمان له‌م مشته خه‌ڵكه‌ی سه‌ر ئه‌م خاكه ڕوو له‌كه‌م بوونه بێگومان بین كه هۆكاره‌كه‌ی ئه‌و تاوانانه‌ن كه ئه‌نجاممان داون، چونكه په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رمووێت [ وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ] الأعراف:96
ئه‌گه‌ر ساڵی رابردومان ئاوا به‌ڕێ كردبێ‌‌و هێنده به‌لاڕێدا رۆیشتبین، ده‌خوازێت مێژووی ئاینده‌مان ته‌رخان كه‌ین بۆ سڕینه‌وه‌ی كاره ناپه‌سه‌نده‌كانمان كه‌به‌هۆی غه‌فڵه‌ته‌وه كه‌وتبووینه زه‌لكاوی تاوانه‌وه.
گه‌ڕانه‌وه‌ش بۆ ژیانی ساده، گه‌ر په‌روه‌ردگارمان لێ رازی بێت زۆر باشتر‌و به‌ره‌كه‌تدارتره له‌و ژیانه‌ی ئێستا ده‌یگوزه‌رێنین، بۆیه گه‌ر گه‌نده‌ڵ نه‌بین ژیانی ساده‌ی رابردومان كه پڕیه‌تی له سه‌روه‌ری‌‌و تێكۆشان‌و به ته‌نگه‌وه هاتنی خه‌ڵكی لا سوك نابێت، هه‌ر كاتێكیش ناوه‌نده‌كانی خزمه‌تكردن‌و ده‌ستگرۆیی هه‌ژاران‌و خه‌باتكردن له تێڕوانینی مرۆڤدا بێبایه‌خ هه‌ڵسه‌نگێنرا ئه‌وه نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه كه جوانكاری‌‌و ده‌وڵه‌مه‌ندی دڵه‌كانی ره‌ش كردۆته‌وه‌و سه‌رچاوه‌ی سۆزو خۆشه‌ویستیشی ووشك كردووه.
كاتێكیش ده‌توانین له كرده‌وه‌كانی ساڵی رابردوومان بێباك بین كه چه‌ند ساتێك له خه‌ڵوه‌تی خۆماندا بمێنینه‌وه‌و به‌ووردی له خۆمان بڕوانین‌و ئاهێكی پڕ شه‌رمیش بكه‌ینه‌وه به‌گیانمانداو وه‌ك پرسه‌دارێك ده‌ستمان له‌سه‌ر یه‌ك دانێین‌و سه‌ركز له‌به‌رده‌م تاوانه‌كانماندا بووه‌ستین‌و له‌جیاتی به‌شداریمان له ئاهه‌نگی سه‌ری ساڵدا ئاوڕێك له ساڵی رابردوو بده‌ینه‌وه‌و ریوایه‌تێك له‌سه‌ر ئه‌و سه‌فه‌ره كورته به‌رهه‌م بهێنین كه‌تیایدا ده‌ریده‌خات ئه‌و دنیایه‌مان چۆن دیووه‌و چیشمان وه‌ك توێشو له هه‌گبه‌ماندا هه‌ڵگرتووه.
ئاشنابونیشمان به ساڵی نوێ كه تیایدا خۆمان به رێبوارێكی چاو كراوه‌ی سه‌ر ئه‌م زه‌مینه بزانین‌و زوو له شته‌كان حاڵی بین رۆشناییه‌كی سه‌رله‌نوێیه به‌سه‌ر ئه‌و ژیانه تاریكه‌ماندا هه‌ڵدێت، هێنده‌ش له تاریكیدا ماوینه‌ته‌وه ده‌توانین باس له‌و روناكیه نوێیه بكه‌ین‌و جارێكی دیش دڵمان به‌و خۆشیه كورت‌و كه‌م خایه‌نانه خۆشنه‌كه‌ین كه له ئاهه‌نگه‌كاندا ده‌بێته میوانمان.
كه‌واته با رۆژه‌كانی ساڵی نوێ پڕكه‌ین له هه‌نگاوی جوان‌و پڕ به‌ها تا سه‌ری ساڵی داهاتوو وه‌ك ئه‌مساڵ په‌نجه‌ی په‌شیمانی نه‌گه‌زین‌و تاریكی‌‌و دڵه راوكێش له نێو ده‌سته‌كانماندا نه‌گوشین.
ئه‌وه‌ش بزانین كه‌هه‌ر یه‌كێك له ئێمه دوو ماڵی هه‌یه‌و پێویست ده‌كات خۆی به ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی ئه‌وه‌یانه‌وه خه‌ریك كات كه په‌شیمانی له دووا نییه‌و به‌سه‌رفرازی بۆ هه‌تا هه‌تایی تیا ده‌مێنێته‌وه، ئه‌وه‌تا عه‌بدوڵلاَی كوڕی عیزار خوا لێی رازی بێت ده‌فه‌رمووێت [ لابن ادم بيتان: بيت على ظهر الارض، وبيت في بطن الارض، فعمد للذي على ظهر الارض فزخرفه و زينه، وجعل فيه ابوابا للشمال، وابوابا للجنوب، وصنع فيه ما يصلحه لشتائه وصيفه. ثم عمد الى الذي في بطن الارض فاخربه، فاتى عليه ات، فقال: ارايت هذا الذي اراك قد اصلحته، كم تقيم فيه؟ قال: لاادري. قال: فالذي قد اخربته، كم تقيم فيه؟ قال: فيه مقامي، قال: تقر بهذا على نفسك، وانت رجل يعقل؟! ].
نوێترین نوسینەکانی موحسین حسێن
-
موحسین حسێن
23/06/2021
-
موحسین حسێن
07/06/2021
-
موحسین حسێن
27/05/2021
-
موحسین حسێن
19/05/2021
-
موحسین حسێن
17/05/2021
-
موحسین حسێن
03/05/2021