پێش هات و گۆڕانكاریه‌كانی جیهان دڵخۆشكه‌رن یان تۆقێنه‌رن ؟
وتار/
03/08/2020
541 جار بینراوە
نه‌وزادی موهه‌ندیس
پێش هات و گۆڕانكاریه‌كانی
جیهان دڵخۆشكه‌رن یان تۆقێنه‌رن ؟
----------------------
نه‌وزادی موهه‌ندیس
• جیهان له‌هیچ كات و سه‌رده‌مێكدا وه‌كو ئێستا
نه‌كه‌وتۆته به‌ر مه‌ترسی له‌ناوچوون و كاره‌سات و هیچ كاتیش هێنده‌ی ئێستا بێده‌سه‌ڵات ده‌رنه‌كه‌وتوه و كه‌م كاتیش به هێنده‌ی
ئێستا لێكترازاو نه‌بوه.بۆیه جیهانی ئه‌مرۆِمان جیهانێكه بێ ڕابه‌رێكی ڕاسته‌قینه و به‌هێزه و جه‌نگ و ململانێكانیش
له‌وپه‌ڕی گه‌رمه‌یاندان و سه‌ره‌تایان هه‌یه و كۆتاییان دیار نیه،له‌سه‌ر هه‌موو
ئاسته‌كان جیهان بۆته كوره‌یه‌كی پڕ ژیله‌مۆی گڕگرتوو كه ئاماده‌یه له هه‌ر
ئان و ساتێكدا گڕبگرێت و بته‌قێته‌وه.به‌شێوه‌یه‌ك ململانێ ناڕه‌واكانی سه‌ركرده
و وڵاته‌كان په‌ره‌ی سه‌ندوه هه‌ریه‌كه له‌هه‌وڵی به‌ده‌ستهێنانی زیاترین ده‌سكه‌وتی
مادیه بۆ خۆی له‌ڕێگه‌ی فراوانخوازی و سه‌پاندنی هه‌ژموون و خۆتێهه‌ڵقورتاندنی گه‌وره
و بچوكی بابه‌ت و كێشه و ئاریشه‌كانه‌وه به‌بێ ئه‌وه‌ی ڕاسته‌وخۆ كاریگه‌ری هه‌بێت
له‌سه‌ریان یان سنوریان به سنوریانه‌وه بێت ،به‌تایبه‌تی وڵاته زلهێزه‌كانی جیهان
و ئه‌وانه‌شی كه خۆیان به‌زلهێزی ناوچه‌یی ناوده‌به‌ن یان حه‌ز ده‌كه‌ن ببنه گه‌وره و ده‌مڕاستی ناوچه‌كانیان.به‌شێوه‌یه‌ك
به‌م كار و كرده‌وه‌یه‌یان جیهانیان كردۆته جیهانێكی بێسه‌روبه‌ری پڕ فه‌وزا و بێخاوه‌ن
و بێ بڕیارده‌رێكی ڕاستگۆ و ڕاسته‌قینه‌ی به‌توانا. ئه‌وه‌تا له ناو ڕێكخراوی نه‌ته‌وه
یه‌كگرتوه‌كاندا له‌سه‌ر بچوكترین بابه‌ت كه كردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌یه‌كی مرۆڤانه‌یه
بۆ هاوكاریكردنی لێقه‌ومانی سوریا ڕێك ناكه‌ون .یان له‌سه‌ر سزادان و لێپچینه‌وه‌ی
داگیركاری و ده‌ستدرێژی و جینۆسایدكردنی كوردان له‌لایه‌ن توركیاوه نه‌كۆده‌بنه‌وه
نه باسیشی ده‌كه‌ن.له‌سه‌ر مه‌سه‌له مرۆڤایتیه‌كان و ئاشتی جیهان و ڕاوه‌ستاندنی
جه‌نگه‌كان و كۆتایی هێنان و خاوكردنه‌وه‌ی ململانێ سیاسیه‌كان به‌هیچ شێوه‌یه‌ك
لێكتێگه‌یشتنیان نیه،به‌ڵام بۆ ده‌سكه‌وتنی مادی خۆیان و بۆ مانه‌وه‌ی هێز و
توانا سیاسی و ئابوری و ئه‌منیه‌كانیان له‌و په‌ڕی ڕۆژهه‌ڵاته‌وه پشتیوانی له هێز
و ده‌سه‌ڵاتێكی تاكڕه‌و و خۆسه‌پێنی نامرۆڤانه ده‌كه‌ن و ده‌یپارێزن،یان له ئه‌روپا
و ئه‌مریكای به‌ناو لانكه‌ی دیموكراسیه‌ته‌وه هه‌وڵی مانه‌وه و به‌رده‌وامی هێز
و لایه‌نی دواكه‌وتوو كۆنه پارێزی واده‌ده‌ن كه بونه‌ته به‌ڵاو په‌ڵه‌یه‌كی ڕه‌ش
به ته‌وێڵی مرۆڤایه‌تیه‌وه و جگه له
سوودگه‌یاندنیان بۆ زلهێزه‌كان به‌رهه‌مێكی ئه‌وتۆیان پێشكه‌ش به كۆمه‌ڵگاكانیان
و مرۆڤایه‌تیش نه‌كردوه.
• ئاخر جیهانێك پڕاوپڕبێت له ناكۆكی و ململانێی
ناڕه‌وا وناعه‌داله‌تی چ ئومێدك به ئاینده‌كه‌ی ده‌مێنێت،جیهانێك كه ته‌نها مرۆڤ
تیایدا نائارامه و ناخۆشگوزه‌رانه به‌پێچه‌وانه‌ی ئاژه‌ڵ وڕوه‌كه‌كانه‌وه گه‌رچی
ئه‌وانیش كه‌میان پێنه‌كراوه.ئیدی ده‌بێت چ
دڵخۆشیه‌ك هه‌بێت به‌و جیهانه. جیهامێك پڕ بێت له دووڕووی و بێویژدانی وكاره‌سات و جه‌نگ و كوشتن و بڕین ئیدی چۆن جێگه‌ی ئۆقره‌یی
و مرۆڤدۆستی و پێشكه‌وتن و ئارامی تیادا ده‌مێنێته‌وه.جیهانێكی له‌و شێوه‌یه بێخاوه‌ن
و وه‌ك جه‌نگه‌ڵستان بێته به‌رچاو ئیدی بۆ ئومیدی درێژه‌دانی ژیانی بۆ بخوازرێت.جیهانێك
پڕ په‌تا و نه‌خۆشی و برسێتی و بێكاری و زوڵم و چه‌وساندنه‌وه‌ی مرۆڤ بۆ مرۆڤ ،ده‌بێت
چ خێرێكی تادا مابێت بۆ گوزه‌ران.هه‌موو ئه‌مانه ڕاستی حاشا هه‌ڵنه‌گرن و له ڕه‌شبینیه‌وه
سه‌رچاوه‌یان نه‌گرتوه،به‌ڵكو تادێت و بۆ ئاینده‌ش ئاڕاسته‌ی ڕووداو وپێشهاته‌كان
دڵخۆشكه‌ر نین به‌ڵكو ته‌واو تۆقێنه‌ر و ترسێنه‌رن بۆسه‌ر ئاینده‌ی ته‌واوی مرۆڤایه‌تی.هه‌ربۆیه
نابێت و كارێكی لۆژیكیش نیه كه ژیان و گوزه‌ران له‌سه‌ر ئه‌م هه‌ساره‌یه به‌م
ئاڕاسته توندوتیژی و نامرۆڤانه‌یه تا سه‌ر به‌رده‌وام بێت. به‌ڵكو گه‌ره‌كه مرۆڤه‌كان
و كۆمه‌ڵگاكان و ده‌سه‌ڵاتداران له بیر و پلانی نوێدا بن بۆ ڕزگاركردنی ته‌واوی
مرۆڤایه‌تی له كه‌وتن و داڕمان و ڕۆچوونیان به‌ناو كێشه و گرفته له بن نه‌هاتوه‌كان.گه‌ره‌كه
ده‌سه‌ڵاتێكی به‌هێزی یه‌ك جه‌مسه‌ری یان دوو جه‌مسه‌ری به‌هێز بێته كایه‌وه كه
توانای بڕیاردانی كۆتاییان هه‌بێت له‌ته‌واوی مه‌سه‌له مرۆڤایه‌تیه‌كاندا،نابێت و
كارێكی عاقڵانه‌ش نیه كه جیهان ببێته جیهانێكی فره‌جه‌مسه‌ر ،چونكه هیچ كات
ناتوانرێت هاوسه‌نگی هێز و نفوزه‌كانیان ڕابگرن هه‌ربۆیه جیهان ده‌كه‌وێته وێسگه‌یه‌كی
پڕ مه‌ترسی له جه‌نگ و ململانێكانه‌وه كه زۆر دژواتر ده‌بێت له‌وه‌ی كه ئێستا
هه‌یه.جیهانی فره جه‌مسه‌ر واته جیهانی پڕ كێشه و گرفتی زیاتر.جیهانی نائومێدی
و دابه‌شبوو به‌سه‌ر هێز و جه‌مسه‌ری جیاوازدا،جیهانێك دوور له‌یه‌كتر و نه‌یار به‌یه‌كتر
و ناحه‌ز له‌گه‌ڵ یه‌كدا، جا جیهانێك به‌م شێوه‌یه و به‌و ئاڕاسته‌یه‌ش هه‌نگاو
بنێت ئه‌وا ئاینده‌یه‌كی ڕۆشن پێشوازی لێناكات.ده‌نگۆی ئه‌وه هه‌یه كه ئه‌مریكا
چیدی ناتوانێت تاكڕه‌وانه سه‌ركردایه‌تی هه‌موو جیهان بكات و به پراكتیكیش له‌هه‌ندێك
ناوه‌ند وسه‌كۆی جیهانی كشاوه‌ته‌وه ئه‌مه‌ش سه‌ره‌تای پاشه‌كشێ و دۆڕاندن و
بچوكبونه‌وه و قه‌تیسبونێتی له چوارچێوه‌ی سنوره‌كانی خۆیدا یان ئه‌وپه‌ڕی له كیشوه‌ری
ئه‌مریكای باكووردا. ده‌وترێت ڕوسیا به‌م ئاست و ته‌وژمه‌ی ئێستای هێز و پێزی ساڵانی
حه‌فتاكانی وه‌ده‌ستدێنێته‌وه وله پاڵیشیدا چین ((ورچه خه‌وتوه‌كه‌ی دونیا)) و مۆته‌كه ڕاسته‌قینه‌كه‌ی ئه‌مریكا هێواش هێواش
له‌گه‌شه‌كردندایه و له‌هه‌وڵی گرتنه ده‌ستی ڕابه‌رایه‌تی دونیا و مه‌قامی یه‌كه‌می
سیاسی و ئابوری و ئه‌منی دونیاشدایه،هه‌رچه‌نده له‌لایه‌ن سیاسیه‌كانی چینه‌وه
ئه‌مه ڕه‌تده‌كرێته‌وه. ڕه‌نگه ئه‌وروپای یه‌كگرتوش هه‌روا نه‌مێنێته‌وه و
دابه‌ش ببێته سه‌ر جه‌مسه‌ره‌كانی ئه‌ڵمانیا و فه‌ڕه‌نسا و ئیتالیا و به‌ریتانیا
كه ئه‌مانیش بۆخۆیان ناكۆك و دڕدۆنگ ده‌به‌ن له‌گه‌ڵ یه‌كتردا و له‌گه‌ڵ ده‌وروه‌به‌ریشدا،له
ئه‌مریكای لاتینیشدا به‌ڕازیل كاندیده بۆ بون به جه‌مسه‌ری هێز.
• به‌م شێوه‌یه دونیای ئاینده دونیایه‌كی پڕ
جه‌مسه‌ری ناكۆك و دژ به‌یه‌ك ده‌بن له‌به‌ر پێویستی و خواسته زۆر و زه‌وه‌نده‌كانی
كۆمه‌ڵگاكانه‌وه. به‌مه‌ش پێشبینی ڕوودانی جه‌نگی زیاتر و كاره‌سات و قه‌یرانی زیاتر
ده‌كرێت له‌ته‌واوی گۆی زه‌ویدا.بۆیه جیهانێكی
پڕ له نائارامی و دوودڵی دێته كایه‌وه و ئه‌وه‌ی كه شاردراوه‌ته‌وه و نهێنیه
بۆ هه‌موان زۆر ترسناكتره له‌وه‌ی بینیومانه و له پێش چاومانه .هه‌ربۆیه گه‌ره‌كه
هه‌موان له‌هه‌وڵی نه‌هێشتنی كێشه و گرفت و ململانێ ناڕه‌وا جیهانی و ناوچه‌ییه‌كاندا
بن بۆ ده‌ربازكردنی جیهان و مرۆڤایه‌تی له ئاینده‌یه‌كی تون و تاریك و بێ ئومێدی.
نوێترین نوسینەکانی نه‌وزادی موهه‌ندیس
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
17/09/2021
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
07/09/2021
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
29/08/2021
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
21/08/2021
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
12/08/2021
-
نه‌وزادی موهه‌ندیس
04/07/2021