22 ی مارس رۆژی جیهانی ئاو

وتار/ 22/03/2020 561 جار بینراوە

مه‌عروف مه‌جید

22  ی مارس رۆژی جیهانی ئاو

مەعرووف مەجید*
دیاری كردن و دەستنیشانكردنی رۆژی 22ی مارس بە رۆژی جیهانی ئاو دوای ئەوە هات، كە ئەندامانی نەتەوە یەكگرتووەكان لە رۆژی 22ی مارسی ساڵی 1992 لە شاری ریۆدی جانیرۆی بەرازیل بریاریاندا ئەم رۆژە بە رۆژی جیهانی ئاو بناسرێنرێت.
ساڵانە  لەلایەن ئەندامانی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە ناو نیشانێك بۆ ئەو یادە دیاری دەكرێت بۆ كار كردن لەسەری، ئەمساڵیش لە ژێر درووشمی(ئاو و گۆرانكاری كەشو هەوا)، چەندین بابەتی گرنگ دیاری كرابوو بەڵام بەهۆی بڵاو بونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا پێناچێت هیچ چالاكییەك ئەنجام بدرێت.
چەند زانیارییەكی كورت لەسەر ئاو لە جیهاندا..
 جیهان بكەی بە ۱۰۰ بەش %۷۳ ئاوە بەڵام ئەم سەدا ۷۳ یە تەنها  %۱ ی بۆ خواردنەوەو سوود وەرگرتن بەكاردێت %۹۹ ی ئەو ئاوەی تر پیسەو سوێرەو چەورەوترشەڵۆكی زۆری تێدایە.
لە ۲۰ ساڵی داهاتوودا جیهان گەورەترین شەڕی ئاو بەخۆیەوە دەبینێت و زۆربەی ئەو وڵاتانەی ئاویان كەمەو بەنداویان نیە تووشی قەیران دەبن.
ساڵانە بەهۆی ئاوی پیسەوە لەجیهاندازیاترلە١ملیۆن و ٥٠٠ هەزارمنداڵ گیانلەدەست دەدەن .
لە هەندێك وڵاتی هەژارنشیدا، بۆ هاوڵاتییەكی ئاسایی  پەنجا لیتر ئاو دەست دەكەوێت ئەمە لە كاتێكدایە بەپێی ستاندەری جیهانی هەر هاوڵاتییەك رۆژانە پێویستی بە دووسەد لیتر ئاو هەیە.
بەو پێیەی هەڵكەوتەی جوگرافیای هەرێمی كوردستان بەسەرجەم بەشەكانی ترییەوە هەڵكەوتەیەكی باش و لەبارە بۆ ئەوەی بە بێ‌ كێشە ئاوی خواردنەوەمان دەست بكەوێت بە تایبەت ئەگەر حكومەتی هەرێم بیر لە دروستكردنی بەنداوی گەورە بكاتەوە ئەوكات هەرێمی كوردستان لە ئێستا و داهاتوودا پێویستی بە ئاوی وڵاتانی دراوسێ‌ نابێت ، بەو پێیەی هەرێمی كوردستان، یەدەكێكی گەورەی ئاوی شیرینی هەیەو لەداهاتوش دا توانای دەبێت ۱۰۰ ملیار مەتر ئاو لەناو بەنداوەكان دا گل بداتەوە، ئەمەش وا دەكات لە داهاتوودا و لەسەردەمی قەیرانی ئاودا هەرێمی كوردستان ئاوی شیرین رەوانەی وڵاتانی تر بكات، و هەرێم پشتی پێببەستێت لە رووی ئابورییەوە، مەترسی ئەوە هەیە لە بیست ساڵی داهاتوودا گەورەترین گرفت كە روو لە جیهان دەكات شەری ئاوە، هەر ئەمەشە وای كردووە نەتەوە یەكگرتووەكان و رێكخراوە جیهانییەكان لە ئێستادا هۆشیاریان داوە بە وڵاتان كە هەوڵ بدرێت لە ئێستاوە كار بۆ ئەو گرفتە جیهانییە بكەن..

*سەرۆكی رێكخراوی ئایندە بۆ پاراستنی ژینگە

نوێترین نوسینەکانی مه‌عروف مه‌جید