كورد و ئەمریكا- هاوپەیمانی و خیانەت

وتار/ 06/11/2019 794 جار بینراوە

نه‌وزادی‌ موهه‌ندیس

كورد و ئەمریكا- هاوپەیمانی و خیانەت

نەوزادی موهەندیس
[email protected]
•     سەرەتای پەیوەندی نێوان ئەمریكا و كورد دەگەڕێتەوە بۆ سەردەم و قۆناغی دامەزراندنی كۆماری كوردستان لە مهابادی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لەساڵی 1946دا،چونكە تازە بەتازە ئەمریكا وەكو زلهێزێكی دونیایی و لەدوای كۆتایی جەنگی جیهانی دووەمەوە هاتبوە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و خۆی پیشانی ناوچەكە و دونیا دەدا،چونكە پێشتر و لەسەردەمی جەنگی جیهانی یەكەمدا 1914-1918 و دواتریش تەنها وەكو وڵاتێكی تازە ناسراو و هێزێكی لۆكاڵی نەك دونیایی هاتبوە گۆڕەپانەكەوە،بەتایبەتیش كاتێك توانی پڕۆژەی ماڕشاڵ بۆ ئاوەدانكردنەوەی ئەوروپای دوای جەنگەكە جێبەجێ‌ بكات،ئەوكات ئەمریكا وەك وڵاتێكی بەتوانا و هێزی سیاسی و ئابوری و سەربازی كە چەندین جار پێش هەریەكە لە بەریتانیای مەزن و فەڕەنسای دوای جەنگەكە و هەردوو زلهێزی سەردەمی جەنگی جیهانی یەكەمەوە هاتە گۆڕەپانی دونیا و گەورەیی و شكۆ و هەژموونی خۆی سەپاندە سەرهەموان بە یەكێتی سۆڤێتی جارانیشەوە چونكە هەموانیان لەجەنگێكی تاقەتپڕۆكێنی 6-7 ساڵە 1938-1945 هاتبونە دەرەوە لەبەرامبەر ئەڵمانیای هیتلەریدا.
•     بەداخەوە هەر ئەوكاتەش و لەو یەكەم وێسگە وبەریەكەوتن و ناسینەی یەكتریەوە لەنێوان ئەمریكا و كورددا،بەكۆتاییەكی غەمگین و خوێناوی كۆتایی هات كە لەسێدارەدانی پێشەوا قازی محەمەد و سەیف و صەدری قازی بوو لەمەیدانی چوارچرای مهاباد و لە گۆڕنانی كۆمارە تاقانە تەمەن كورتە 11 مانگیەكەی كورد بوو،لەبەرئەوەی قازی و هاوەڵانی ڕازی نەبوون بەمەرجەكانی ئەمریكا و بەریتانیا بۆ دروستكردنی پەیوەندیەكانیان كە لەسەر حسابی كوردو خاك و سەروەت و سامانە زۆر و زەوەندەكەی لەنەوت بوو،هەربۆیەش ئەمریكا لەهەنگاوی سەرەتادا بە دژایەتی و دوژمنایەتی و خیانەتی كورد دەستیپێكرد و تائێستاش ئەو ڕچە و ڕێبازە سیاسیەی ئەمریكا هەر بەردەوامە و بەرژەوەندی خۆی و ڕژێمی شاهەنشاهی ئێرانی كۆنەپەرستی خستە سەروو بەرژەوەندی كورد و كوردستانەوە.
•     وێسگەی دووەمی بەریەكەوتن و دامەزراندنی جۆرێك لەپەیوەندی ئەمریكا و كورد دەگەڕێتەوە بۆ ناوەڕاستی شۆڕشی ئەیلول لە باشووری كوردستان لەساڵانی شەستەكانی سەدەی ڕابووردوەوە و بەنێوەندگیری یان فشاری ئیسڕائیل بۆ ئەوەی ئەمریكا پشتیوانی و هاوكاری شۆڕشی كوردان بكات دژ بە ڕژێمە یەك لەدوایەكەكانی بەعسیەكان لە عێراقداو دژی هەژموونی سۆڤێتیەكانیش،بەڵام ئەم پەیوەندیانەش سنوردار و قەتیس و نهێنی بوون و سوودوكەڵكێكی گەورەی بۆ كوردان نەبوو تا لەكۆتایشدا جارێكی تر بەرژەوەندیە سیاسی و ئابوری و ئەمنیەكانی خۆی و ڕژێمە فاشیستەكانی بەغدادی خستە سەروو بەرژەوەندی نەتەوەیەكی دێرینی وەكو كوردەوە و ڕەنجی 14 ساڵی شۆڕشی بەبادا دان.
•     دوای نسكۆی شۆڕشی ئەیلول و هەڵایسانەوەی شۆڕشی نوێی گەلی كورد لەباشووری كوردستان لەساڵی 1975وە تا ڕاپەڕینی ساڵی 1991،ئەمریكا نەبەچاك نەبەخراپ هیچ جۆرە پەیوەندیەكی لەگەڵ سەرانی ئەو شۆڕەشەدا دروستنەكرد و نەك هەرئەوە بەڵكو جارێكی تریش بەرژەوەندیەكانی خۆی و هاوپەیمانەكانی لەناوچەكە لە وڵاتانی كەنداوی فارسی و ئیسڕائیل خستەوە سەروو بەرژەوەندی كورد و شۆڕشەكەیەوە و بەدرێژایی 8ساڵەی جەنگی عێراق –ئێران پشتی ڕژێمی بەعسی صدامی گرت و گوێی خۆی كەڕكرد و چاوی خۆی كوێر كرد لەبەرامبەر پڕۆسە نامرۆڤانەكانی كیمیاباران و ئەنفال و جینۆسایدی كورد كە تیایدا 182هەزار ئەنفال و 10 هەزار كیمیابارانی هەڵەبجەی شەهید و 5هەزار قوربانی تر و 8هەزار ئەنفالی بارزانیەكان و  گۆڕەبەكۆمەڵەكان و سووتماككردنی خاك و ئاوی كوردستان كردە قوربانی بەرژەوەندیەكانی خۆی. تەنانەت دوای ڕاپەڕینی ساڵی 1991ی باشوری كوردستان و هەڵبژاردنی یەكەم پەڕلەمانی كوردستان لە 19/5/1992 و دامەزراندنی یەكەم حكومەتی كوردستان لە 4/7/1992 و دواتریش ڕاگەیاندنی جۆری پەیوەندیەكانی هەرێم و بەغداد لە چوارچێوەی فیدڕاڵیدا لە 4/10/1992و دواتریش ڕووخاندنی ڕژێمی بەعسی صدامی لەساڵی 2003وەو تاكو ئێستا ئەمریكا گەر هاوكار و یارمەتیدەری كورد بوبێت لەچەند قۆناغ و وێسگەیەكدا ،ئەوا لە زۆر قۆناغی تردا دژ بە بەرژەوەندیەكانی كورد و فراوانبوونی دەسەڵات و هێز و بازوی كورد بوە و ئەوەتا نەهێڵراوە كە مادەی 140 دەستور جێبەجێبكرێت و شایستە داراییەكانی هێزی پێشمەرگە لە ساڵی 2004وە بنێردرێت و دواتریش پشكی بودجە و موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان كەمكرایەوە و بڕدراش و هێواش هێواش پڕۆسەی تەعریب و تەشەیوع و ڕاگواستن و كەنارخستنی كوردان جێبەجێدەكرێت و ئەمریكاش تەنها تەماشاكەرەو هیچی تر.
•     لە وێسگەی سێهەمی پەیوەندیەكانی ئەمریكا –كورددا،بەدرێژایی شۆڕشی چەكداری كوردانی باكوور لەلایەن پارتی كرێكارانی كوردستانەوە لەساڵی 1978 و دواتریش 1984وە بەهیچ جۆرێك پشتیوانی و هاوكاری ئەو شۆڕشەی كوردانی لەباكور نەكرد و بەپێچەوانەشەوە زۆر بەتوندی پشتیوانی لەهەموو ڕژێم و حكومەتە سەربازی و تاكڕەو و تۆرانیە یەك لەدوایەكەكانی توركیای ئەتاتوركی و فاشیستی دەكرد و تائێستاش و لەدوای دەستگیركردنی عبدالله ئۆجەلان لەساڵی 1999وە ئەو پارتەی لەلیستی تیرۆردا دەرنەكردوە و گرتنی ئاپۆش بەئاگاداری دەزگا جاسوسیەكانی ئەمریكا و هاوكاری و پشتیوانی ئەو بوە.
•     لەئێستاشدا و لە وێسگەی چوارهەمی پەیوەندیەكانی ئەمریكا –كورددا، بۆماوەی 8 ساڵی ڕێكە كوردانی ڕۆژئاوای كوردستان لە ساڵی 2011ەوە دوای شۆڕشی گەلانی عەرەبی لەپڕۆسەی بەهاری عەرەبیدا لە سوریادا،دەستیانداوەتە بەرخۆدان و شۆڕش و مقاوەمەتی داعش و تیرۆریستان وتوانیویانە سەركەوتن و دەسكەوتی گەورە وەدەستبێنن و ئەزمونی دەسەڵات و بەڕێوەبەریەكی خۆسەری دابمەزرێنن و ناوچە كوردیەكان ڕزگار بكەن و لە سەنگەری یەكەم و پێشەوە دژی تیرۆریستان و توندڕەوە ئیسلامیەكان بجەنگن و كچان و كوڕانی شەڕڤانان ببونە سیمبولی ئازادی و قارەمانێتی بۆ هەموو دونیاو لەو پێناوەشدا 11هەزار شەهید و زیاد لە 20هەزار قوربانیان پێشكەشكردوە . هەر لەسەر دەستی كوردانی ڕۆژئاوادا سەركەوتنی كۆتا و نەمانی داعش ڕاگەیەنرا،بەڵام ئەمریكا لەئێستادا و دوای نەمانی مەترسی داعش تاڕادەیەكی زۆر و لە پێناو بەرژەوەندی خۆی و هاوپەیمانە فاشیستەكەی لە توركیا بەسەركردایەتی ئەردۆگان كەوتۆتە سازش و مامەڵەكردن بە مەسەلەی كورد و كوردستانی ڕۆژئاواوە ،بۆ چەندین جار و هەروەك دابونەریتە قێزەون و سیاسەتە دۆگماو نامرۆڤانەكەی ڕابووردووی بەرامبەر بەكوردان لەهەر چوار پارچەكەی كوردستاندا،ئەمریكا گەرەكێتی پەردەیەكی نوێی خیانەتكردن لەكورد و مەسەلە ڕەواكەی دابداتەوە و ئەم جارەش ئەم شۆڕشە بەدەردی كۆماری مهاباد و شۆڕشی ئەیلول و شۆڕشی باكور بباتەوە و خوێن و فرمێسك بۆ كوردان و خاك و سەروەت و سامانی كوردانیش بۆ داگیركەرانی ناوچەكە و دونیا حەڵاڵ بكاتەوە و مێژووی 100ساڵەی ڕەش و تاریكی كوردان دووبارە بكاتەوە.
•     ئەمریكا لەم سەردەمەی ترامپی سەرۆكی و لەم سەدەی بیست ویەكەدا،هەمان سیناریۆی قێزەون دژی نەتەوەیەكی 40-50 ملیۆن كەسی و بەرامبەر وڵاتێكی وەك كوردستانی گەورەی نزیكەی 600هەزار كم2 و خاوەن نەوت و گازی سروشتی كە سەرچاوەی وزە و بزوێنەری ماكینەی پیشەسازی زلهێزەكانە دووبارە بكاتەوە ،بەناو پاراستنی ئارامی و ئاشتی ناوچەكە و خوێن نەڕشتن و مافی مرۆڤ و  دروشمە باقوبریقە بێناوەڕۆكەكانی  كە زیاد لە 100ساڵە مێشك و دەروونی گەلانی ناوچەكەیان پێئاخنیوە و هەڵیافریواندون،ئەگینا لەسەر زەمینەی واقع هیچ بونێكی هەستپێكراو نابینی بۆ دیموكراسی و ئازادی و دادپەروەری و یەكسانی و خۆشگوزەرانی و مافەكانی مرۆڤ.
•     بەم شێوەیە گەر ئەمریكا لە چەند وێسگەیەكی كەم و كورتی كاتی و بچوكی مێژوویدا هاوكار و هەمئاهانگ و بەناو هاوپەیمانی كورد بوبێت،ئەوا تەنها لەپێناو بەرژەوەندیەكانی خۆیدا بوە نەك لەپێناو سەرخستنی كورد و دامەزراندنی دەوڵەتی كوردی و ماف و داوا ڕەواكانی كوردا بوبێت،بەڵام لەبەرامبەردا مێژووی 80 ساڵەی ڕابووری پەیوەندیەكانی ئەمریكا و كورد  سیاسەتێكی ستراتیژی و پتەو و كۆنكرێتی بۆ پشتیوانی كورد نەبوە ،بەڵكو سەرتاپای بریتی بوە لە خیانەت و خەنجەر لێدان لە پشتەوە لەكورد و لە داواكاری و مافەكانی لەهەر چوار بەشەكەی كوردستان لە هەریەكە لە ئێران و توركیا و عێراق و سوریاشدا.
•     بۆیە كورد دەبێت لەئایندەدا پەندو عیبرەت لەم مێژوە ڕەشەی خیانەت و لەم بێباكی و پشتكردنەی ئەمریكا و ئەوروپیەكانیش وەربگرێت و جارێكی تر هەموو هێلكەكانی نەخاتە سەبەتەكەیانەوە  و پلانی جێگرەوەی ئامادەكراوی هەبێت و پەرە بە هەمەجۆرەی پەیوەندیەكانی بدات لە ناوچەكە و دونیاشداـ هەروەها نابێت كورد چیدی بەدروشم و بەهەندێك هاوكاری چەك و چۆڵ و تەقەمەنی كەم هەڵبخڵەتێت و ببێتە خاوەنی هەموو مەسەلەی لەناوبردنی تیرۆر لەناوچەكەدا ،بەڵكو هەرئەوەندە بكات كە ناوچەكان و كوردستانەكەی خۆی بپارێزێت و هیچی تر،چونكە جگە لەكورد عەرەب و مسوڵمانەكان و توركەكان و ...هتد.هەن بۆ ئەوەی بجەنگن،ناكرێت كورد لەهەموو پڕۆسەیەكی گۆڕانكاری ناوچەكەدا بكرێتە سەرەنێزە و قوربانی و قارەمان و پاڵەوانی جەنگەكە بەڵام لەكۆتایشدا تەنها خیانەت و خوێن و فرمێسك و كاولكاری گەل و نیشتیمانەكەی بۆ بمێنێتەوە.
•     گەرەكە كورد بەسەر چۆنێتی و چەندایەتی پەیوەندیە ناوچەیی لە گەڵ گەلانی ناوچەكە لە تورك و فارس و عەرەب و لە چوارچێوە ئیسلامیەكە و دواتریش بۆ پەیوەندیە دونیاییەكان لە ئەوروپا و ڕۆژئاواو ڕۆژهەڵات بچێتەوە و بەشێوەیەكی وەكیەكی و یەكسان و لەسەر ئاستی سیاسی و نوێنەرایەتی كورد نەك حیزب دابمەزرێنێت وئەمەش پێویستی بەیەك و یەكگرتوویی ڕیزەكانی گەل و نەتەوە هەیە لەهەرچوار بەشەكەی كوردستاندا وگەرەكە كورد هەموان و پێكەوە خاوەنی یەك كردار و گوتاری نەتەوەیی بن نەك بەش بەش و پارچەپارچە بوون،لەگەڵ ئەمەشدا گەرەكە ڕووداو و پێشهات و گۆڕانكاری و هاوسەنگی هێز و هاوكێشە سیاسی و ئابوری و ئەمنیەكانی ناوچەكە و دونیاش ڕاست ودروست بخوێنێتەوە و پلانی خۆی بۆیان هەبێت. پێویستە كورد هەوڵبدات چیدی وەك هێزێكی نافەرمی و نەناسراو نەمێنێتەوە بەڵكو ببێتە هێزێكی نێودەوڵەتی و دانپیادانراو لەناوچەكە و دونیاشدا،ئەوەش تەنها بە بوون و دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی كورد دەبێت گەر لەقەوارەشدا وەك هەنگاوی یەكەم بچوك بێت،چونكە تەنها دەوڵەتی ڕەسمی و ئەندامی دانپیادانراوی نەتەوە یەكگرتوەكان زامنی پاراستنی سەروەری و سنور و شكۆی نەتەوەیی كوردە وەكو هەموو گەلانی ناوچەكە و دونیاش،بۆیە گەرەكە دامەزراندنی دەوڵەتی كوردی ببێتە ستراتیژ و بنەماو پنتی سەرەكی لەسیاسەتی ئایندەی كورداندا نەك وەكو خەون و خەیاڵ لێبڕوانرێت.بەبێ‌ ئەم هەنگاو وبەرنامەی كارانە زەحمەتە كورد بگاتە ئاوات و ئامانجەكانی خۆی و مافەكانی لەدامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆی و ئازابونی لەژێر دەستەیی و داگیركاری و بەشبەشكردنی خاك و نەتەوەكەی ڕزگاری ببێت،ئەمەش لەخۆبوردەیی و جدیەت و دڵسۆزی و خەمخۆری و یەكڕیزی هەموانی گەرەكە نەك تاك سەركردە و تاك حیزب لەم پارچە یان لەو پارچەیەی  كوردستاندا.

نوێترین نوسینەکانی نه‌وزادی‌ موهه‌ندیس