داڤۆش ، کۆربەندی ئابوری جیهان

وتار/ 23/01/2020 894 جار بینراوە

شـــێركـــۆ ســـه‌عید

داڤۆش  ، کۆربەندی ئابوری جیهان

رۆژی ٢١ مانگ کۆربەندی ئابوری جیهانی یەکەم رۆژی دەستپێکی کۆربەندەکەی کرد بۆ سالی ٢٠٢٠ کە بریارە ٢٤ ی مانگ کۆتایی پێبێت ،
لەژیر دروشمی لە پێناو جیهانێکی یەکگرتوی بەردەوام کۆبونەوەی ٥٠ هەمینی بەست کەلە ساڵی ١٩٧١ لەشاری داڤۆسی سویسرا یەکەم کۆبونەوەی لەژیر ناونیشانی باشکردنی جیهان ئەنجامدراوە لەلایەن دامەزرینەری کلاوس شواب کە تائیستە سەرپەرشتی ئەم کۆربەندە دەکات ،

داڤۆس شاریکی بچوکە دەکەوێتە سەر ڕوباری لاندویسر لەکانتۆنی غروباندن لە سویسرا  ، لەپاڵ چیایی ئەلب ، کەناسراوە بەچیای یاری بەفرین و گەشتیارانی رۆچون لەسەر بەفر زیاتر ڕوی تیدەکەن ،

ئەندامانی کۆربەندی داڤۆس بەشیوەیەکی بەردەوام نزیکەی ١٠٠٠ کۆمپانیاو کارگەی گەورەی جیهانن کەسەرمایەی هیچکامیان لە پێنج ملیار دۆلار کەمتر نیە ، بەشیوەیەکی چڕتر دامەزرینەرانی ١٠٠ کۆمپانیاو کارگەی خاوەن ستراتیجی جیهانین کە هەموو کۆمپانیاو کارگەکانی جیهان لەخولگەی ئەواندا دەوسریتەوە وەك کۆکاکۆلا هۆلی هود و مایکرۆسۆف و کارگەکانی ئوتومبیل و وەبەرهینانی بواری نەوت ،

ئامادەبوانی بەزۆری کەسانی سەرمایەدار و سیاسی و کەسایەتیە خاوەن هەژمونەکان بەشدار دەبن ، ئەوانەی بانگیشت نامەیان بۆدەنێردرێت بەخۆرایی بەشدار دەبن ، بەڵام ئەوانەی سەربەخۆ بەشدارن لە نیوان ٥٥ هەزار بۆ ٥٥٠ هەزار ئیرۆ بەهای بەشداری کردنیانە ،  بیگومان باجەکانیش جیاوازن بەپیی شوینی دانیشتن ئاستی بەشداری کردن بینینی کەسایەتیەکان ، بۆ نمونە کۆمەڵیکیان خاوەن باجی سپین و کاری گەرترینیانن کۆمەلێکیشیان تەنها باجی چونە ناو ئۆتیلەکەیان هەیە بەبێ چونە هۆلی گشتی کۆبونەوەکە ،

بەشدار بوانی ئەمسال بە ٣٠٠٠ کەس مەزەندە دەکریت ، کە دۆناڵد ترامپ بەشدارە پاش ئەوەی پار ساڵ بەشداری نەکرد وە کچۆلە سویدیەکەی غریتا تونبرغ کە گۆڤاری تایم ناساندی وەك کەسایەتی ساڵ بۆ پاریزگاری لە ژینگە کەتەمەنی ١٧ سالە و بچوکترین بەشدار بوی کۆڕبەندەکەیە ،  وە سەرۆك وەزیرانی فیلندا سانا مارین تەمەن ٣٤ سال  ، سەرۆکی عیراق و سەرۆك وەزیرانی پاکستان ،

ترامپ یەکەم وتاری داو باسی هەژمونی ئەمەریکای کرد لەجیهان و بەزۆریش باسی ناوخۆی ئەمەریکای کرد کەوەك شانازی ماوەی سێ ساڵی حوکم رانی خۆی باسی کرد کەوەك پاکانەیەك هەژمار دەکریت چونکە هاوکاتە لەگەڵ کاتی دادگایی کردنی لەلایەن کۆنگریسی ئەمەریکیەوە ، پەیامیکی زۆر توندی دا هەم بە کلاوس دامەزرینەری کۆربەندەکەیە وەهەم بەو کچۆلەیەی هاتوە جیهان هان بدات بۆ پاراستی ژینگە کە بەناراستەو خۆ بە (پەیامدەرانی شوم)  ناوی بردن گوایە ژینگە باشەو ئێوە بانگەشەی کۆتایی دنیا دەدەن بەڵام وانیە ، لەکاتیکدا ئەمەریکا لە ریکەوتن نامەی پاراسنی ژینگە لە پاریس کشاوەتەوە

ئامانج لەم کۆربەندە لەپیناو باشترکردنی جیهانە ، بۆیە کەسایەتی و سەرمایەدارەکان بە پێشنیاری باشترکردن بە پرۆپۆزەڵی بواری کارکردن بە وەبەرهینان بابەتەکانیان دەخەنە ڕوو ، کەسانی زانستی و داهینەرەکانی بواری تەندروستی و تەکنەلۆژیا تارادەیەکی کەم بەشدارن ، وەهەروەها زۆر جار رەخنەو هەڵویستەکردنیشی تیدایە وەگروپی نارازی و چالاکوانان شەقامەکانی داڤۆس دەتەنن بەنارەزاییەکانیان ، ساڵی پار دەرهێنەری گۆڤاری تایم ی ئەمەریکی(اناند غرید هارادس) لەکۆبونەوەکە وتی ئیرە کۆبونەوەی خێزانی ئەو سەرمایەدارانەیە کە جیهانیان مایە پوچ کرد  ، زۆر جار دەبیتە جیی ئاشتەوایی وەك ساڵی ١٩٨٨ تۆرکۆت اوزال و اندریاس باباندر ئاشتەوایی نیوان توکیاو یونانیان راگەیاند وە ساڵی ٢٠٠٠ لەکۆربەندەکە هاوپەیمانی جیهانی بۆ کوتان دژی نەخۆشیەکانی مندال لەکۆربەندەکە راگەیەنرا ، ئەوەی زۆر گرنگەو هەندی کەسایەتی بۆی دەڕوات لە کۆبونەوە لاوەکی و دایشتنە دوو قۆلی و نهینیەکاندا هەوڵ دەدریت بۆ بەدەست هینانی پیشتیوانی سیاسی ئابوری وەبەرهینان وەهاندانی کۆمپانیاگەورەکان بۆ وەبەرهینان لەولاتەکانیان ، وە گریبەستی دوولایەنەو زیاتر لەبواری گەران و پشکنین و دەرهینانی سامانی سروشتی و هەندیك جاریش بەدەست هینانی قەرز ، کە هەموو ساڵێك مەزەندە دەکریت زیاتر لە ٤٠٠٠ دانیشتنی لاوەکی و گروپ و کۆمەل و دەستە  دوانی ئەنجامبدریت ، هەروەها بواریکیشە بۆناسینی سەرمایەدارو کون وکەلەبەرەکانی جیهان بۆ بواری وەبەرهینان ،

داڤۆسی پیاوان ،ئەوەی جیی سەرەنجە داڤۆس بۆتە جیی کۆبونەوەی پیاوانی خاوەن هەژمون بەتەنهاو ڕۆلی ژنان کەمە تێیدا ، ساڵی پار تەنها لەسەدا ٢٢ ژنان بەشدار بون ساڵی پیشوتر لەسەدا ١٧ ، بۆیە بۆتە جیی رەخنەی رەگەزی مێینەو بەداڤۆسی پیاوان ناوی دەهێنرێت ،

 بەشداری کورد لەکۆربەندی ئابوری داڤۆس ماوەی چەند ساڵێکە کورد لەم کۆربەندەدا بەشدارە ، وەك هەموو شتەکانی تری ئەم هەریمە ئەنجامی سەردانەکە بەنەزانراوی ماوەتەوە ، ئایە بانگیشت کراون یان ئەندامن یان سەربەخۆ داوای بەشدار بون دەکەن ، پاشان تائیستە تاکی کورد نەیزانیوە بەرهەمی ئەم سەردانانە چی بوە ، ئایە بەشداربوون وەك هەریم کەهریم تائیستە هیچ رەسمیەتێکی جیهانی نیە ،  یان وەك تاکە کەسی یان وەك وەبەرهین یان بەکاربەر یان بۆخۆیان سەرمایەدارن و بونەتە خاوەنی پێنج ملیارو زیاتر ، بۆپشتیوانی سیاسی یان دارایی دەرۆن ،  وەبەرهینەر بانگ دەکەن یان داوای شەریکی دەکەن ، بۆیە هەموو ئەم پرسیارانە نەزانراون بەتایبەت نرخی بەشداری کردنیان چەندەو کێ دەیدات و خەرچی ئەم سەفەرە چەندە ،

بەشیوەیەکی گشتی کۆربەندی ئابوری جۆریکە لەکۆبونەوەی هەژموندارەکانی جیهان گوایە لەپیناو باشترکردنی جیهانە ، وە شیوەیەکی نارەسمی هەیە بەلام وەختە هەژمونی بەسەر سیاسەت و جیهاندا زاڵ دەبێت کەجیگای کۆربەندە جیهانیە رەسمیەکان بگرێتەوە ، وەك نەتەوە یەكگرتوەکان و سندوقی دراوی نێودەولەتی و دور لەهەژمونی دەسەلات و سستمی جیهانی دەست دەخاتە ناوکاری جیهان و هەر دەسەلات و گەڵێک لەهەژمونی ئەواندا نەسوڕیتەوە مایەپوچی دەکەن ، تەنانەت هەندێك وادەیناسێنن کە هەژمونیان لەسەرو یاسا نێودەولەتیەکانەو کاروباری سیاسەی بەویستی ئابوری رێکدەخەن و سیاسەت دەخەنە خزمەتی  ئابوریەوە ، هەندێکیش دورتر دەڕۆن پییان وایە ئەم کۆربەندە ڕوکاری ئابوری ماسۆنیەتی جیهانەو لایەنی جێبەجیکاری ماسۆنیەتی جیهانە .

نوێترین نوسینەکانی شـــێركـــۆ ســـه‌عید