بۆچی کۆمه‌ڵ به ‌ئامانج ده‌گیرێت؟

وتار/ 25/07/2018 603 جار بینراوە

فاروق عه‌لی‌

بۆچی کۆمه‌ڵ به ‌ئامانج ده‌گیرێت؟
فاروق عه‌لی‌
له‌ماوه‌ی دوو رۆژی رابردوودا، پاش هێرشه‌که‌ی سه‌ر پارێزگای هه‌ولێر، به‌مه‌به‌ست و له‌لایه‌ن هه‌ندێ په‌یجی فه‌ڕمی و سێبه‌ره‌وه‌ تۆمه‌ت و ته‌شهیری زۆر دراوه‌ته‌پاڵ کۆمه‌ڵی ئیسلامی، ئه‌م جۆره‌په‌لامارانه ‌بۆ سه‌رکۆمه‌ڵی ئیسلامی, نه‌سه‌ره‌تایه‌و نه‌کۆتایی، به‌ڵکو تا کۆمه‌ڵ له‌به‌ره‌ی دژه‌گه‌نده‌ڵی بێت و هه‌وڵی چاکسازی و گۆڕانکاریی بدات له‌سیسته‌می به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌ت و چاککردنی گوزه‌رانی خه‌ڵکیی، بێگومان په‌لاماره‌کان بۆسه‌ری به‌رده‌وام ده‌بن.

ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵی ئیسلامی شانازی پێوه‌ ده‌کات، هه‌رگیز نابێته‌ دارده‌ستی هیچ که‌س، نه‌هێزی بێگانه‌ی هێناوه‌ته ‌سه‌رخاکی کوردستان و نه‌ده‌یهێنێ، پرۆژه‌یه‌کی کوردانه‌ی خۆماڵییه‌و ئامانجی خزمه‌تکردنی دین و ژینی هاوڵاتیانه‌، هه‌ڵگری په‌یامی ئیسلامیی هاوسه‌نگه‌ دوور له‌ په‌ڕگیری و توندو تیژی، باوه‌ڕی به‌ گفتوگۆو لێک تێگه‌یشتن هه‌یه‌و خه‌باتی مه‌ده‌نی ده‌کات له‌ پێناو گه‌یشتن به ‌ئامانجه‌کانی، په‌یامی کۆمه‌ڵی ئیسلامی په‌یامی پێغه‌مبه‌رانه،‌ که ‌ئاسوده‌یی گه‌له‌که‌یان ده‌ویست له‌دونیاو دواڕۆژدا، له‌به‌رامبه‌ردا نه‌یاره‌کانیان کاتێ ده‌سته‌وستان ده‌بوون، له‌به‌رامبه‌ریان ده‌یانگوت (أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ ۖ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ ). (٨٢) الاعراف.
(فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِّن قَرْيَتِكُمْ ۖ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ)، (٥٦) النمل.

ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵی ئیسلامی هه‌وڵی بۆ ده‌دات و هه‌نگاوی بۆ ده‌نێت کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی به‌خته‌وه‌ره‌ دوور له ‌ئاژاوه‌و شه‌ڕو توندوتیژی، کۆمه‌ڵ ده‌یه‌وێت پله‌به‌ندی نه‌بێت له ‌ریزی هاوڵاتیاندا، یه‌کێک پڕنه‌بێت و یه‌کێک قڕ.

کۆمه‌ڵی ئیسلامیی له‌ ساتی راگه‌یاندنیه‌وه‌ تا ئێستا له‌سه‌ر ئه‌وبیروباوه‌ڕه‌ تاکه‌کانی په‌روه‌رده ‌کردووه‌ که ‌له‌ژینگه‌ی هێمن و دوور له‌ ئاژاوه‌ ئه‌و په‌یامه‌ی که‌ پێیه‌تی ده‌توانێت بیگه‌یه‌نێت، باوه‌ڕی به‌تیرۆرو تۆقاندن نه‌بووه‌و ره‌دی کردووه‌ته‌وه‌، کۆمه‌ڵ بۆخۆی به‌جۆره‌ها شێوه‌ تیرۆری له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌نجام دراوه‌ و قوربانیی ده‌ستی تیرۆه‌، له‌تیرۆری سه‌رکرده‌و ئه‌ندامه‌کانی و زیندانی و راوه‌دونانیان، به‌ڵام ئه‌وانه‌ هه‌رگیز وایان لێنه‌کردوه‌ میکانیزمه‌کانی کارکردنی بگۆڕێت، که‌خه‌باتی مه‌ده‌نیانه‌یه‌، کۆمه‌ڵ باوه‌ڕی به‌هێزی مه‌نتیق هه‌یه‌ نه‌ک مه‌نتیقی هێز، کۆمه‌ڵ که‌خه‌باتی مه‌ده‌نیانه‌و په‌رله‌مانی و سیاسی ده‌کات، ئه‌مه ‌له‌خۆی دا یانی ره‌دکردنه‌وه‌ی فکری داعشیانه‌یه‌ ، به‌ڵام ئه‌وه‌ ئه‌وانی ترن داعشیانه‌ بیرده‌که‌نه‌وه‌ گه‌ر که‌سێک وه‌ک ئه‌وان نه‌بوو، یان له‌گه‌ڵیان نه‌بوو ئیتر دوژمنه‌.

ئه‌مه‌ی ده‌زگا ئه‌منیه‌کانی پارتی له‌ هه‌ولێر، به‌ئه‌‌ندامانی کۆمه‌ڵی ده‌گێڕن، جگه ‌له‌ گێچه‌ڵ و ئیرهاب، هیچی دیكه‌ نییه‌، ده‌زگا ئه‌منییه‌کانی هه‌ولێر له‌گه‌ڵ هه‌ر رووداوێک دا ناچارن دوژمنێکی وه‌همی بدۆزنه‌وه‌و په‌نجه‌ی تاوانی بۆدرێژ بکه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی لێهاتوویی خۆیان ده‌ربخه‌ن، زۆر جاریش کۆمه‌ڵیان به‌ئامانج گرتووه‌، ئه‌ویش له‌به‌رئه‌وه‌نا که‌ کۆمه‌ڵ له‌وکرده‌وانه‌وه‌ نزیکه‌، به‌ڵکو بۆ ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵی پێچاوترسێن بکه‌ن و وای لێبکه‌ن ره‌گه‌ڵ خواست و ئه‌جێندای ئه‌وان بکه‌وێت، به‌ڵام ئه‌وه‌ خوێندنه‌وه‌یه‌کی هه‌ڵه‌یه ‌بۆ کۆمه‌ڵی ئیسلامیی، چونکه ‌ئه‌وه ‌کۆمه‌ڵ نییه‌ به ‌هه‌ڕه‌شه‌و ترساندن له ‌پرۆژه‌ چاکسازی و دژه‌گه‌نده‌ڵییه‌که‌ی پاشگه‌ز بێته‌وه‌، ئه‌وه‌ی له‌ به‌رامبه‌ر کۆمه‌ڵی ئیسلامی ده‌کرێت، گه‌ر پاشگه‌ز نه‌بێته‌وه‌ له ‌داخوازییه‌کانی، ئه‌واده‌بێ شار به‌ده‌ر بکرێت، هه‌مان داخوازییه‌ که ‌نه‌یاره‌کانیان به ‌پێغه‌مبه‌رانیان ده‌گوت (وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُم مِّنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا ۖ فَأَوْحَىٰ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ)، (١٣) ابراهیم.

به‌ڵام باشتره‌ هه‌موو لایه‌ک له‌وه‌ دڵنیابن له ‌بری ئه‌وه‌ی کۆمه‌ڵ تاوانبار بکه‌ن و بیگلێنن به‌شتێکه‌وه‌ که‌ خۆشیان باوه‌ڕیان پێی نییه‌، باشتره‌ حکومداریان باشبکه‌ن، هه‌وڵی باشکردنی گوزه‌رانی هاوڵاتیان بده‌ن، گه‌نده‌ڵکاران سزابده‌ن، چونکه‌ تا ئه‌وان خۆیان چاک نه‌که‌ن، مه‌حاڵه ‌کۆمه‌ڵ ده‌ستبه‌رداری داخوازییه‌کانی خۆی ببێت، که‌ داخوازی کۆمه‌ڵ، داخوازی هاوڵاتیانه‌، هه‌رکات کۆمه‌ڵی ئیسلامی له ‌ژێر فشارو هه‌ڕه‌شه‌و راوه‌دوناندا ده‌ست به‌رداری داخوازییه ‌ره‌واکانی هاوڵاتیان بوو، ئه‌وكات کۆمه‌ڵ نه‌بوونی باشتره‌ تابوونی.

نوێترین نوسینەکانی فاروق عه‌لی‌

خـێـزان

کەشوهەوا

بۆ بینینی كه‌ش و هه‌وای زیاتر كلیك بكه‌

تـه‌ندروستی

به‌م ڕێگایانه‌ به‌رگریی‌ له‌شت به‌هێز بكه‌

ئه‌م هه‌نگاوانه‌ په‌یره‌و بكه‌