نهێنیه‌كانی سه‌ركه‌وتن : چۆنیه‌تی سه‌ركه‌وتن له تاقیكردنه‌وه‌كان
وتار/
28/05/2018
1100 جار بینراوە
یاسین نادر ڕه‌حمان
چۆنیه‌تی سه‌ركه‌وتن له تاقیكردنه‌وه‌كان
به‌رنامه‌دانان بۆ تاقیكردنه‌وه
* چه‌ند هه‌فته‌و ڕۆژێك پێش له ده‌ستپێكی تاقیكردنه‌وه‌كان، به‌رنامه‌یه‌كی ڕێكخراو و توَكمه‌تر بوَ خوتان دابنێن.
ده‌بێت ژماره‌ی لاپه‌ڕه‌كانی هه‌ر وانه‌یه‌ك و ئاوا كه چه‌ند كاتژمێر ده‌بات تا به‌ته‌واوی ده‌ور بكرێنه‌وه‌و له‌به‌ر بكرێن و ئه‌و كاتژمێرانه‌ی كه ده‌بێت وانه بخوێنن دیاری بكه‌ن و ئه‌وان له‌سه‌ر كاغه‌زێك بنووسن، پاشان به ئیراده‌و و دڵنیاییه‌كی ته‌واوه به‌و به‌رنامانه كاربكه‌ن. ( بوَ نموونه دوو ڕوَژ بیركاری! سێ ڕوَژ كیمیا! دوو ڕوَژ فیزیا! و ....)
حه‌لكردنی پرسیاری تاقیكردنه‌وه‌كانی ڕابردوو
* یه‌كێك له‌و كارانه‌ی كه ده‌بێته هوَی سه‌ركه‌وتنی زیاتر له تاقیكردنه‌ه‌كان، حه‌لكردنی پرسیاره‌كانی وه‌رزه‌كانی پێشووتر یان ساڵانیتری ئه‌و قوَناغه‌یه. هه‌وڵبده‌ن پاش له‌خوێندنه‌وه‌و درك و له‌به‌ركردنی وانه‌كان، به‌نموونه‌ی پرسیاریی تاقیكردنه‌وه‌كان ئاشنا ببن و به‌مشێوه‌یه ڕاده‌ی سه‌ركه‌وتنی خوَتان له تاقیكردنه‌وه‌كاندا زیاتر بكه‌ن. هه‌روه‌ها ئه‌و هه‌ڵانه‌ی كه له وه‌ڵامی تاقیكردنه‌وه‌كانی ڕابردووی وه‌رزه‌كانی تردا هه‌تانبووه هه‌ڵسه‌نگاندن و لێكدانه‌وه بكه‌ن تا دیسانه‌وه تووشی هه‌ڵه‌ی ڕابردوو نه‌بنه‌وه.
به‌س پێداچوونه‌وه‌ی بابه‌ته فێربووه‌كان
* له شه‌و و ڕوَژی تاقیكردنه‌وه‌دا، به‌س خوَخه‌ریك به پێداچوونه‌وه‌ی بابه‌ته فێربووه‌كان بن. له‌به‌ر ئه‌وه فێربوون و له‌به‌ركردنی بابه‌ته نوێكان له شه‌و یان ڕوَژی تاقیكردنه‌وه‌دا، له‌و شێوازه هه‌ڵانه‌یه كه له جێی به‌هێزكردنی زه‌ین ده‌بێته هوَی ماندوو بوونی ئه‌و و له‌ئه‌نجامدا بیرچوونه‌وه‌ی به‌دوادا دێت كه به‌داخه‌وه ئه‌مكاره هه‌ڵه‌یه له‌نێوان زوَر له قوتابی و خوێندكاراندا باوه. له شه‌وی تاقیكردنه‌وه‌دا قوتابی ده‌بێت به‌س ئه‌و بابه‌تانه‌ی كه پێشووتر خوێندوویه‌تی و له‌به‌ری كردوون، پێداچوونه‌وه‌و سه‌یر بكاته‌وه. پێش له تاقیكردنه‌وه دیسانه‌وه پێداچوونه‌وه‌یه‌كی تر بكات، به‌ڵام نابێت هه‌وڵ له فێربوونی بابه‌تی نوێ بكات، به‌ڵكوو ده‌بێت پێداچوونه‌وه‌یه‌ك به فێركاریه‌كانی پێشوویدا بكات و ئه‌و بابه‌تانه زیاتر له زه‌یندا جێگیر بكات.
چوَنیه‌تی پێداچوونه‌وه‌ی بابه‌ته‌كان
* له پێداچوونه‌وه، لانیكه‌م به كتێب یان مه‌لزه‌مه‌ی خوَتان مه‌گه‌ڕێنه‌وه، به‌ڵكوو به‌شێوازی زه‌ینی و به له‌به‌ركردنه‌وه پێداچوونه‌وه بكه‌ن و ئه‌گه‌ر كێشه‌یه‌ك بوَتان هاته پێشه‌وه به كتێب یان مه‌لزه‌مه‌كه‌تان بگه‌ڕێنه‌وه‌و كێشه‌كه‌تان چاره‌سه‌ر بكه‌ن.
گوێگرتن له قسه‌كانی ماموَستایان پێش له ڕوَژانی تاقیكردنه‌وه
* له ڕوَژ یان ڕوَژانی پێش تاقیكردنه‌وه به ڕێنمایی و قسه‌كانی ماموَستاكه‌تان به‌باشی گوێ بگرن، چوونكه زوَربه‌ی فێركه‌ران و ماموَستاكان، له وانه‌كانی پێش له تاقیكردنه‌وه، ئه‌و بابه‌تانه‌ی كه ئه‌گه‌ری زوَریان هه‌یه، پرسیاری تاقیكردنه‌وه‌یان لێ بێته‌وه ئاماژه پێده‌كه‌ن و ده‌یهێننه گوڕێ و باس وخواسیان ده‌كه‌ن.
دووركه‌وتنه‌وه له شه‌و نه‌خه‌وتن و بێ خه‌وی
* له شه‌وی تاقیكردنه‌وه‌دا له نه‌خه‌وتن و تا دره‌نگانێكی شه‌و خه‌ریكی خوێندنه‌وه بوون و سوودبردن له ده‌رمان و سارده‌مه‌نییه‌كان كه ده‌بنه هوَی بێ خه‌وی، پارێز بكه‌ن. به‌ڵكوو له شه‌وی تاقیكردنه‌وه‌دا، خه‌وێكی ئاسووده‌تان با هه‌بێت. چوونكه ده‌ورێكی كاریگه‌ری له ئاسووده‌یی و ئارامشی ڕوَحی مروَڤ ده‌بێت و مروَڤ به جوَش و خروَش و وریا ده‌كاته‌وه.
سوودبردن له خوَراكی وزه‌دار و وزه‌به‌خش ( مقوی )
له ڕوانگه‌ی خوَراكه‌وه خوَتان دڵنیاو به‌هێز بكه‌ن و له خوَراكی وزه‌دار سوود ببه‌ن به‌ڵام زوَر زوَر مه‌خوَن.
له‌بیرنه‌كردنی پاندان و قه‌ڵه‌م دار
* هیچكات پاندان و قه‌ڵه‌م دار له‌بیر مه‌كه‌ن و هه‌وڵبده‌ن دوو یان سێ قه‌ڵه‌م دار و پاندان له‌گه‌ڵ خوَتان بوَ هوَڵ و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه ببه‌ن تا له ئه‌گه‌ری خراپبوونی یه‌كێكیان، له‌ویتر سوود ببینن.
خاڵی كردنه‌وه‌ی خوَتان
* پێش له چوونتان بوَ هوَڵ و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه، بوَ WC بڕوَن تا له كاتی تاقیكردنه‌وه‌دا گوشارێك له‌سه‌ر ئێوه نه‌بێت. ئه‌و كه‌سانه‌ی كه تووشی به‌رده‌وام مێزكردنن پێش له یه‌ك تا دوو كاتژمێری تاقیكردنه‌وه په‌رداخێك (ئاوی نه‌بات) بنوَشن.
ئاسووده‌یی ڕوَحی
* پێش له تاقیكردنه‌وه، خوێندنه‌وه‌ی دوو ڕكات نوێژ و له خودا داواكردن، ده‌بێته هوَی ئاسووده‌یی ڕوحییه‌كی عه‌جیب له مروَڤدا و بڕوابه‌خوَبوون و هیوا به‌سه‌ركه‌وتن زوَر ده‌بێت.
هاوڕێ بوون له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ر و ژینگه‌ی تاقیكردنه‌وه
* 15خووله‌ك پێش ده‌ستپێكی تاقیكردنه‌وه له هوَڵ و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه‌دا ئاماده بن. ئه‌مكاره ده‌بێته هوَی هاوڕێیه‌تی ئێوه له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ر و ژینگه‌ی تاقیكردنه‌وه و ئاسووده‌یی زیاتری مروَڤ.
بیركردنه‌وه له سه‌ركه‌وتنی ته‌واو له تاقیكردنه‌وه‌دا
* به‌هیچ شێوه‌یه‌ك به نمره‌ی خراپ و سه‌رنه‌كه‌وتنتان له ڕابردووه‌وه بیر مه‌كه‌نه‌وه، به‌ڵكوو به‌س بیر له سه‌ركه‌وتنی ته‌واو له تاقیكردنه‌وه بكه‌نه‌وه.
بیری خوَتان له‌سه‌ر بابه‌تگه‌لی تری غه‌یر له تاقیكردنه‌وه ته‌ركیز مه‌خه‌نه سه‌ر و له‌باره‌ی ئه‌وانه‌وه بیر مه‌كه‌نه‌وه، به‌ڵكوو به‌س به‌سه‌ركه‌وتنی ته‌واو له تاقیكردنه‌وه‌دا بیر بكه‌نه‌وه و بڕوا به‌خوَبوونی خوَتان به‌هێز بكه‌ن.
چوَنیه‌تی لابردنی زاڵ نه‌بوون به‌سه‌رخوَتاندا و لێدانی دڵی به‌رده‌وام
* پاش له وه‌رگرتنی په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه ئه‌گه‌ر تێگه‌شتن كه به ده‌ربڕینێك به‌سه‌ر خوَتاندا زاڵ نین و لێدانه‌كانی دڵتان زوَر بووه، چه‌ند خووله‌كێك ئارام دابنیشن و سه‌یری په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه بكه‌ن. چه‌ند هه‌ناسه‌یه‌كی قوڵ هه‌ڵبمژن و له زه‌ینتان وێناكردنی ئاسووده‌یی و سه‌ركه‌وتن له وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كان بكه‌ن و پاشان خوَخه‌ریك به‌حه‌لكردنی پرسیاره‌كان و وه‌ڵامدانه‌وه‌یان بن.
به‌دیهێنانی ئاسووده‌یی ڕوَحی له كاتی تاقیكردنه‌وه‌كاندا
* به ته‌ڵقین و به‌گوێدادان و ته‌سه‌وڕكردن و وێناكردنی پوزه‌تیڤ(ئه‌رینی)، ئاسووده‌یی ڕوَحی له خوَتاندا به‌دی بێنن و جێگیری بكه‌ن. له‌به‌ر ئه‌وه ڕێژه‌یه‌كی به‌رچاو له هوَكاره‌كانی سه‌رنه‌كه‌وتنی قوتابیان له تاقیكردنه‌وه‌كاندا، دڵه‌ڕاوكێ و نه‌بوونی ئاسووده‌یی ڕوَحی ئه‌وانه.
هه‌ناسه‌یه‌كی قوڵ هه‌ڵكێشان له مه‌وداو كاته‌كانی وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كان
* له مه‌وداو كاته‌كانی وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره‌كان هه‌ناسه‌ی قوَڵ هه‌ڵكێشان له‌بیر مه‌كه‌ن. ئه‌مكاره‌یه ده‌بێته هوَی ئاسووده‌یی جه‌سته‌ی و ڕوحی زیاترو دڵه‌ڕاوكێ و ناڕه‌حه‌تی له‌نێو ده‌بات و ئێوه له وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كان سه‌ركه‌وتووتر ده‌كات.
له هه‌ناسه‌ی قوڵ هه‌ڵكێشاندا ده‌بێت به لووت هه‌ناسه‌یه‌كی درێژ هه‌ڵبكێشن و پاش چه‌ند چركه‌یه‌ك ڕاگرتنی ئه‌و، هه‌وا به ئارامی له ڕێگای ده‌مه‌وه بده‌نه ده‌ره‌وه.
سه‌ره‌تا وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره ساده‌و ساناكان
* كاتێك كه په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه‌تان وه‌رگرت، ته‌واوی پرسیاره‌كان به‌وردی بخوێننه‌وه‌و سه‌ره‌تا پرسیاره ساده‌و ئاسانه‌كان وه‌ڵام بده‌نه‌وه، پاشان خوَخه‌ریك به پرسیاره مامناوه‌ندیه‌كان (نیوه سه‌خت) و له كوَتاشدا خوَخه‌ریك به پرسیاره سه‌خت و دژواره‌كان بن و هه‌روه‌ها به‌و پرسیارانه‌ی كه نمره‌یه‌كی زیاتریان له‌سه‌ره زیاتر سه‌رنج بده‌ن. ( ئه‌گه‌ر به‌شێوازی هه‌ڵبژاردنی بوو سه‌ره‌تا پرسیاره ساده‌كان، ئنجا پرسیاره وه‌ڵام مامناوه‌ندییه‌كان(نیوه سه‌خت) پاشان پرسیاره وه‌ڵام ئاڵوَزه‌كان وه‌ڵام بده‌نه‌وه)
له ئه‌وله‌ویه‌ت دانانی وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره ساده‌و سوكه‌كان، ده‌بێته هوَی زیادبوونی متمانه به‌خوَبوون و ئاماده‌یی پێویست بوَ وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیار دژواره‌كان ده‌ڕه‌خسێنێت. هه‌روه‌ها كاتێك كه مروَڤ خه‌ریكی وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره ساده‌و ئاسانه‌كانه، وه‌ڵامگه‌لێك له‌باره‌ی پرسیاره سه‌خت و دژواره‌كانه‌وه به‌زه‌ینی ئه‌و ده‌گات.
تێبینی و یاداشت وه‌رگرتن له وه‌ڵامه به‌زه‌یندا هاتووه‌كان
* له‌كاتی وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره ساده‌كان، ئه‌و وه‌ڵامانه‌ی كه له‌باره‌ی پرسیاره‌كانی تر به زه‌ینتاندا دێت به‌شێوازێكی كورتكراوه یاداشت بكه‌ن، تا ئه‌وان له‌بیر نه‌كه‌ن.
له خوَت چاوه‌ڕوانیكردنی دروستانه
* له خوَتان ئه‌و چاوه‌ڕوانیه‌تان نه‌بێت كه وه‌ڵامی ته‌واوی پرسیاره‌كان له هه‌مان ساتی یه‌كه‌م بوَ هاتنه نێو هوَڵ و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه‌وه هه‌موویتان به‌بیر بێته‌وه. له‌به‌ر ئه‌وه هه‌ر ئاوا كه گووترا كاتێك كه مه‌شغوڵ و خوَخه‌ریك به وه‌ڵامدانه‌وه‌ی پرسیاره‌كانی تر ده‌بن، هێزو توانایی وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره دژوارو سه‌خته‌كانیش په‌یدا ده‌كه‌ن. هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ش به تێپه‌ڕینی كات و به‌رده‌وامیدان به‌ڕاهێنانه‌كانی به‌هێزكردنی یادگه‌وه، بوَ مروَڤ هیچ پرسیارێك سه‌خت نییه‌و ته‌واوی پرسیاره‌كان، ئاسان و ساده ده‌بن.
چالاكبوونی نه‌ستیانه‌و شاراوه‌ی مێشك له دوَزینه‌وه‌ی وه‌ڵامی پرسیاره‌كاندا
* كاتێك كه ڕووبه‌ڕووی پرسیارێكی سه‌خت و دژوار ده‌بنه‌وه‌و تێگه‌شتن كه وه‌ڵامی ئه‌وان به‌بیر ناهێننه‌وه، به‌هیچ شێوازێك ناڕه‌حه‌ت و دڵگران مه‌بن و خوَتان مه‌خه‌نه ژێر گوشاره‌وه. له‌به‌ر ئه‌وه پێده‌چێت كه وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره پاش له وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كانی تر بدوَزنه‌وه یان پاش كه‌مێك پشوو و هه‌ناسه‌ڵكێشانی قوڵ ئه‌و به‌بیر بێننه‌وه.
ئاگاداربن كه به‌درێژایی بیركردنه‌وه‌ی قووڵ و وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كانیتر، مێشكی مروَڤ نه‌ستیانه‌و شاراوانه به‌دوای وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره‌دا ده‌گه‌ڕێت و وه‌ڵامی ئه‌وان به درێژایی یان له كوَتایی كاتی تاقیكردنه‌وه به‌بیرتان دێنێته‌وه.
ئه‌گه‌ری بیرهێنانه‌وه‌ی وه‌ڵامی پرسیاره‌كان له خوَتاندا، زیاد كردن
* بوَ دوَزینه‌وه‌ی وه‌ڵامێك كه له‌بیرتان كردووه له‌مباره‌یه‌وه بیر بكه‌نه‌وه، كه وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره له كوێی كتێبه‌كه یان مه‌لزه‌مه‌كه‌دا بینیوتانه‌و له چ شوێن و كاتێكدا خوێندووتانه‌ته‌وه كه به‌مشێوه‌یه ئه‌گه‌ری بیرهێنانه‌وه‌ی ئه‌و زیاتر ده‌بێت.
سه‌ره‌تا، تێگه‌شتن له پرسیار پاشان وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیار
* له خوێندنه‌وه‌و وه‌ڵامدانه‌وه به پرسیاره‌كان په‌له مه‌كه‌ن، به‌ڵكوو سه‌ره‌تا لێوردبوونه‌وه‌ی ته‌واو، و هه‌وڵ له خوێندنه‌وه‌و تێگه‌شتن و دركی پرسیاره‌كان بكه‌ن، له‌به‌ر ئه‌وه تێگه‌شتنی ڕێك و دروستی پرسیار، ده‌ورێكی گرنگ و سه‌ره‌كی له وه‌ڵامدانه‌وه به‌و پرسیاره‌وه‌ی هه‌یه.
زوَر له قوتابیه‌كان هه‌ن كه به ڕه‌چاونه‌كردنی ئه‌م سه‌رنجه، ئه‌و نمره‌یه‌ی كه حه‌قی خوَیانه له ده‌ست ده‌ده‌ن، له‌كاتێكدا به كه‌مێك بیركردنه‌وه‌و تێڕامان، ده‌توانن له پرسیار تێبگه‌ن و وه‌ڵامی پرسیاره‌كه به‌دروستی بده‌نه‌وه.
سه‌رنجدان به پرسیاره هه‌ڵه‌پێكه‌ره‌كان
* له باره‌ی پرسیاره هه‌ڵه پێكه‌ره‌كان كه ده‌بێته هوَی هه‌ڵه‌ی مروَڤه‌وه، زوَر ورد ببنه‌وه، به‌تایبه‌ت له پرسیاره هه‌ڵبژارده‌یه‌كان! حه‌تمه‌ن پرسیاره‌كه چه‌ندجارێك بخوێننه‌وه‌و له‌باره‌ی واتای ئه‌وه‌وه بیر بكه‌نه‌وه‌و به‌ته‌واوی له پرسیار تێبگه‌ن و پاشان وه‌ڵام بده‌نه‌وه.
وه‌ڵامدانه‌وه به‌هه‌مان ئه‌و شته‌ی كه پرسیاره‌كه ویست و مه‌به‌ستێتی
* زوَر ورد ببنه‌وه بزانن كه پرسیاره‌كه چیی ده‌وێت، ده‌بێت واتاو مه‌به‌ستی ڕاسته‌قینه‌ی هه‌ر پرسیارێك تێبگه‌ن و هه‌مان ئه‌و شته‌ی كه پرسیاره‌كه داوای كردووه وه‌ڵام بده‌نه‌وه، نه‌ك ئه‌وه‌ی كه خوَتان ده‌تانه‌وێت( واته هه‌ر له خوَتانه‌وه كه‌م و زیادی له ڕاده‌ی بوَ وه‌ڵام و جوابدانه‌وه‌كه‌تان مه‌كه‌ن.)
په‌له‌كردن
* بوَ زور زوو ته‌سلیمكردنه‌وه‌ی په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه‌و له قاعه‌و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه ده‌رچووندا، په‌له‌په‌ل مه‌كه‌ن! قوتابیه‌كانی تر لێ مه‌ڕوانن كه كێ چووه‌ته ده‌ره‌وه‌و كێ نه‌چووه‌ته ده‌ره‌وه! به‌س بیر له پرسیار و وه‌ڵامه‌كان بكه‌نه‌وه‌و به‌ئاسووده‌یی ته‌واوه‌وه، خوَخه‌ریك و مه‌شغوڵ به وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره‌كان بن.
زوو ده‌رچوون له هوَڵ و كه‌رتی تاقیكردنه‌وه‌كان هونه‌ر نییه، به‌ڵكوو ورد و به‌ته‌واوه‌تی وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره‌كان و نمره‌ی باش و به‌رز وه‌رگرتن، هونه‌رو شانازییه.
ده‌ست خه‌ت و ڕێنووسی جوان نووسین له وه‌ڵامدانه‌وه‌ی پرسیاره‌كان
* پێش له نووسینی وه‌ڵامی هه‌ر پرسیارێك، ئه‌و له زه‌ینتاندا ڕێكخستنێك بكه‌ن و ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر كرا له په‌ڕه‌ی تێبینی نووسیندا بینووسن و پاشان ئه‌و به ڕێنووسی جوان و خاوێن له په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه كردندا بینووسنه‌وه. به‌ڕێنووسی جوان نووسین به‌جوَرێك كه بتوانرێت به‌جوانی بخوێنرێته‌وه، له‌بیر مه‌كه‌ن. چوونكه زوَرجار وادێته پێشه‌وه وه‌ڵامی هاوكێشه‌و پرسیارێكی تا ڕاده‌یه‌ك ئالوَزیش كه به خه‌ت و ڕێنووسیكی ناشیرین ئه‌وتان نووسیوه، هه‌ڵه سه‌ح بكرێت و ئه‌و كه‌سه‌ی كه سه‌حی ده‌كات نه‌توانێت ئه‌و بخوێنێته‌وه و هیچ نمره‌یه‌ك به ئێوه نه‌دات.
پرسیاره هه‌ڵبژارده‌ییه‌كان (چوار بژارده یان سێ بژارده )
* له پرسیاره هه‌ڵبژارده‌ییه‌كان هه‌روه‌كوو پرسیاره شه‌رحیه‌كان سه‌ره‌تا پرسیاره ساده‌كان وه‌ڵام بده‌نه‌وه، چوونكه هه‌ندێكجار له هه‌ندێك تاقیكردنه‌وه‌دا چه‌ند وه‌ڵامێكی هه‌ڵه، وه‌ڵامێكی ڕاست ده‌سڕێته‌وه( هه‌رچه‌نده له هه‌رێمی كوردستان ئه‌مشێوازه جێبه‌جێ ناكرێت، هه‌ر پرسیارێك نمره‌ی خوَی و هه‌ر هه‌ڵه‌كیش نمره‌ی خوَی لێ ده‌شكێنرێت) به‌هه‌رحاڵ به‌كورتی له وه‌ڵامی به‌خته‌كی و شانسی دوور بكه‌ونه‌وه، له وه‌ڵامدانه‌وه به‌پرسیاره هه‌ڵبژارده‌ییه‌كان، ئاسوودیی ڕوَحی و خێرایی له وه‌ڵامدانه‌وه، ده‌ورێكی گرنگی له سه‌ركه‌وتنی مروَڤدا هه‌یه .
سوودبردن له هه‌ستی شاراوه و نه‌ستیانه
* له وه‌ڵامدانه‌وه به‌و پرسیارانه‌ی كه له وه‌ڵامدانه‌وه‌ی دروستیان دڵنیا نین و به‌س وا ده‌زانن و بیرده‌كه‌نه‌وه كه ئه‌وه وه‌ڵامێتی، هه‌ستی ناوشیارو نه‌ستیانه‌تان یارمه‌تییه‌كی زوَری ئێوه ده‌دات، چونكه پێده‌چێت ئه‌م گومان و (حه‌دس)ی ئێوه به‌هوَی هه‌ستی ناوشیارو نه‌ستیتانه‌وه بێت و ئه‌گه‌ری دروستبوونی وه‌ڵامه‌كه بوونی هه‌یه‌و به‌زوَری یه‌كه‌مین گومان و(حه‌دسه)ه‌كان، ڕاستتر و دروستترن.
ئاگاداربن كه هه‌رچییه‌ك زیاتر له‌باره‌ی پرسیارێك دڵه‌ڕاوكێتان هه‌بێت، زیاتر حه‌یران و سه‌رگه‌ردان ده‌بن.
پشووه‌كانی نێوان پرسیاره‌كان
* له تاقیكردنه‌وی به‌كه‌لوَری پاش له وه‌ڵامدانه‌وه‌ی چه‌ند پرسیارێك، چه‌ند خووله‌كێك پشووبده‌ن و چه‌ند هه‌ناسه‌یه‌كی قوڵ هه‌ڵكێشن و پاشان خوَخه‌ریك به‌حه‌لكردنی پرسیاره‌كان بن. هه‌وڵبده‌ن ئه‌و پرسیارانه‌ی كه بیر و هزری زیاتریان ده‌وێت وه‌ڵام بده‌نه‌وه.
كێشه‌ی كه‌می كات
* كێشه‌ی كه‌می كات، كێشه‌یه‌كه كه زوَربه‌ی خوێندكاران له تاقیكردنه‌وه نیشتیمانیی و گشتییه‌كاندا هه‌یانه. له‌كاتێكدا ئه‌گه‌ر به‌ئاسووده‌یی و دڵنیاییه‌وه به‌شێوازێكی ڕێك و دروست مه‌شغوڵی وه‌ڵامدانه‌وه بن، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر له نێوان هه‌ر به‌شێك له پرسیاره‌كان (هه‌ڵبژاردنه‌كان، پرسیاره شه‌رحییه‌كان و داواكارییه‌كان و ...)، چه‌ند خووله‌كێك پشوو بده‌ن، هه‌مدیسانه‌وه هیچ كێشه‌یه‌كتان له ڕووی كه‌می كاته‌وه بوَ نایه‌ته پێشه‌وه.
پێداچوونه‌وه‌ی ته‌واو به‌سه‌ر پرسیاره‌كان و وه‌ڵامه‌كان و لابردنی هه‌ڵه‌كان
* كاتێك كه وه‌ڵامی پرسیاره‌كان ته‌واو بوو، دیسانه‌وه ئه‌وان له‌سه‌ره‌تاوه، به‌وردی بخوێنه‌وه‌و به‌لێكدانه‌وه‌ی ئه‌و وه‌ڵامانه‌ی كه داوتانه‌ته‌وه خوَخه‌ریك ببن و پێداچونه‌وه‌یه‌كی ته‌واو به‌سه‌ر پرسیاره‌كان و وه‌ڵامه‌كانتان هه‌بێت تا ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌یه‌ك بوونی هه‌بوو ئه‌و چاره‌سه‌ر بكه‌ن و لایبده‌ن و ئه‌گه‌ر بابه‌تێكی نوێ له ڕێڕه‌وی ته‌واوكردنیان به‌زه‌ینتاندا هات، ئه‌وان بنووسن.
لێكدانه‌وه‌و شیكردنه‌وه‌ی هه‌ڵه‌و كه‌موكورتیه‌كان
* كاتێك كه په‌ڕه‌ی تاقیكردنه‌وه‌كان وه‌ڵامی ڕاسته‌كانیتان پاش تاقیكردنه‌ه‌كان زانیی، وه‌ڵامی دروستی ئه‌و بدوَزنه‌وه‌و هه‌وڵبده‌ن به‌هیچ شێوازێك ئه‌و هه‌ڵه له‌لایه‌ن ئێوه‌وه دووباره نه‌بێته‌وه.
هه‌روه‌ها لێكدانه‌وه‌ی بكه‌ن و ببینن هوَكاری هه‌ڵه‌كه‌تان چی بووه؟ به‌هوَی كه‌م خوێندنه‌وه‌وه بووه یان باش نه‌خوێندنه‌وه‌ی وانه‌كان؟ په‌له‌كردن بووه یان له‌بیرچوونه‌وه؟ و .....، هه‌وڵبده‌ن هوَكار یان هوَكاره‌كانی هه‌ڵه‌و كه‌موكورتیه‌كانتان بزانن.
" ئه‌م بابه‌تانه‌ی سه‌ره‌وه له كتێبی وه‌رگێڕاوی نووسه‌ر ( یاسین نادر )ه‌وه به ناونیشانی( نهێنییه‌كان سه‌ركه‌وتن له وانه‌كان و تاقیكردنه‌وه‌كان وژیان ) ئاماژه‌ی پێكراوه كه بۆ خزمه‌تی زیاتری خوێندكار و قوتابیانی كوردستان نووسراوه و له ماوه‌یه‌كی نزیكدا له كتێبخانه‌ی "باران" له هه‌ڵه‌بجه چاپ و بڵاو ده‌كرێته‌وه. خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م كتێبه بۆ هه‌ر تاكێك جگه له خوێندكار و قوتابیانیش به پێویست ده‌زانرێت كه ناوه‌ندێكی ده‌روونناسی په‌روه‌رده‌یی له وڵاتی ئێران به ناوی (گل نرگس) پێی هه‌ستاوه ."
به‌شه‌كانیی ئه‌م كتێبه 8به‌شیی سه‌ره‌كین كه به‌مشێوه‌ی خواره‌وه‌ن:
1- گه‌یشتن به متمانه‌و بڕوا به‌خۆبوون و توانستی بێ وێنه‌و پێشه‌نگ
2- گه‌یشتن به هێزی كرده‌كیانه‌و بێ وێنه‌و له ڕاده
3- به‌هێزكردنی یادگه‌وچه‌قبه‌ستویی و سه‌نترالیزه‌بوونی بیر
4- چۆنیه‌تی تێگه‌یشتنی ته‌واوی وانه‌كان و دروستكردنی حه‌ز و تامه‌زرۆیی
5- خاڵه گرنگ و بنه‌ڕه‌تییه‌كان له خوێندنه‌وه‌و له‌به‌ركردنی وانه‌كان
6- چۆنیه‌تی سه‌ركه‌وتن له تاقیكردنه‌وه‌كان و هه‌ندێك بابه‌ت له‌باره‌ی بایه‌خ وتایبه‌تمه‌ندی ته‌ركیزی بیره‌وه
7- هۆكاره كاریگه‌ر و گرنگه‌كان له شادومانی جه‌سته‌یی و ڕۆحی
8- زاڵبوون به سه‌ر نیگه‌رانیی و بێ هیواییه‌كاندا
نوێترین نوسینەکانی یاسین نادر ڕه‌حمان
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
19/10/2018
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
10/10/2018
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
25/09/2018
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
05/08/2018
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
20/07/2018
-
یاسین نادر ڕه‌حمان
08/07/2018