عه‌فرین، یان تێكه‌ڵكردنه‌وه‌ی كارته‌كان؟

وتار/ 20/01/2018 927 جار بینراوە

محه‌مه‌د عه‌بدوڵڵا

عه‌فرین، یان تێكه‌ڵكردنه‌وه‌ی كارته‌كان؟
محه‌مه‌د عه‌بدوڵڵا
دوای سه‌ركه‌وتن به‌سه‌ر داعشدا، دۆڕاوه‌كان سزادران، سعودیه‌و قه‌ته‌ر به‌ته‌واوی له‌ گه‌مه‌ی داعش دوورخرانه‌وه‌و ڕۆڵیان له‌ سووریا نه‌ما، ئه‌ردۆغان، مه‌سعود بارزانی كرده‌ قوربانی پاراستنی خۆی، به‌ڵام نه‌ بڕوای وایه‌ وازی لێبهێنرێت و نه‌ ده‌شتوانێت وازبهێنێت له‌و زه‌لكاوه‌ی له‌ ده‌ره‌وه‌و ناوخۆی توركیا گێره‌ی تێداده‌كات.
كاتێك سوپای ڕووسیا له‌ ناوچه‌كه‌ كشایه‌وه‌، له‌ئه‌نجامی ڕێككه‌وتنی نێوان ئامریكاو ڕووسیا بوو، به‌پێی ئه‌و ڕێككه‌وتننامه‌یه‌ به‌شار ئه‌سه‌د بۆ ماوه‌ی چه‌ند ساڵێكی تر و تا گه‌یشتن به‌ هه‌ڵبژاردن ده‌مێنێته‌وه‌، له‌ به‌رامبه‌ریشدا سووریا دابه‌شبێت بۆ دوو ناوچه‌ی سه‌ر به‌ ڕووسیاو ئه‌مریكا. له‌دوای ئه‌وه‌وه‌ له‌لایه‌ك ڕووسیا خه‌ریكی توندوتۆڵكردنه‌وه‌ی به‌شار ئه‌سه‌د بوو، له‌لایه‌كیش ئه‌مریكا هێزه‌ كوردیه‌كانی كرده‌ هاوپه‌یمانی سه‌ره‌كی خۆی له‌سه‌ر زه‌وی و پڕچه‌كی ده‌كردن، ئه‌وانیش توانیان به‌خێراترین و بێوێنه‌ترین شه‌ڕی سه‌رده‌میانه‌ داعش تێكبشكێنن و سووریا وه‌ك پێش ده‌ركه‌وتنی داعش لێبكه‌نه‌وه‌.
توركیا به‌و دابه‌شكاریه‌ی ڕووسیاو ئه‌مریكا ڕازی نییه‌ و ده‌زانێت به‌هێزبوونی كورد له‌ سووریا له‌ دواڕۆژدا بۆی ده‌بێته‌ كێشه‌، له‌ ئێستاشدا گه‌یشتۆته‌ ئه‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ی له‌ تووڕه‌یی براوه‌كانی شه‌ڕ ڕزگاری بووه‌، بۆ گه‌یشتن به‌م ڕۆژه‌ قوربانیداوه‌، وازی له‌و هه‌موو خێروبێره‌ هێناوه‌ كه‌ له‌شه‌ڕی داعش ده‌ستی ده‌كه‌وت، توركیا بۆیه‌ له‌كۆتا ئه‌ڵقه‌دا ده‌ستی له‌ مه‌سعود بارزانی به‌رداو ده‌ستبه‌رداری مڵوموشی كه‌ركوك بوو، تا له‌ئێستادا بتوانێت به‌ پێی به‌رژه‌وه‌ندی خۆی كارته‌كان تێكه‌ڵ بكاته‌وه‌.
دوای ڕزگاركردنی ڕه‌ققه‌ بارودۆخی سووریا به‌ره‌و سه‌قامگیری ده‌ڕۆیشت و ئه‌مریكاو ڕووسیا ده‌یانویست هه‌نگاوی خێرا بنێن، توركیا به‌م گه‌رمكردنه‌وه‌یه‌ی ناوچه‌كه‌ ده‌یه‌وێت یان ئه‌وه‌تا هاوشێوه‌ی ئه‌لباب و ئه‌عزاز، بتوانێت عه‌فرین و مه‌نبه‌ج بگرێت و توندڕه‌وه‌ ئیسلامیه‌كان وه‌ك دیفاكتۆی سێیه‌م بسه‌پێنێت و له‌پاڵ ناوچه‌ی ده‌سه‌ڵاتی ئه‌مریكاو ڕووسیا، ناوچه‌ی ده‌سه‌ڵاتی توركیاش له‌سه‌ر زه‌وی دروستبكات، ئه‌گه‌ریش سه‌ركه‌وتوو نه‌بوو، ئه‌وا له‌ ئه‌گه‌ری دووه‌مدا  كارته‌كان تێكه‌ڵ بكات و دیسان ناوچه‌كه‌ به‌ره‌و ڕووی شه‌ڕو شپرزه‌یی بكاته‌وه‌، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ له‌لایه‌ك هاوكاری هه‌موو گروپه‌ توندڕه‌وه‌كانی ناو سووریا ده‌كات تا له‌هه‌ر شوێنێكه‌وه‌ كه‌ به‌ده‌ستیانه‌وه‌بێت شه‌ڕ هه‌ڵگیرسێنن، له‌لایه‌كی تریش سوود له‌و ده‌ هه‌زار چه‌كداره‌ سووریه‌ ببینێت كه‌ سه‌ر به‌ درع ئه‌لفوراتن و له‌ناو هێزی پێشمه‌رگه‌دا به‌چه‌كی هاوپه‌یمانان پڕ چه‌ك كراون و ئاماده‌ن بۆ نانه‌وه‌ی شه‌ڕ له‌ناوچه‌ی سنووریی حه‌سه‌كه‌ له‌ نێوان هه‌رێم و سووریادا، جگه‌ له‌مانه‌ش، هه‌موو داعشه‌ په‌رته‌وازه‌كان، كه‌ شه‌ڕكه‌ره‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كانی داعشن، یان له‌توركیان یان له‌ هه‌رێمن و حكومه‌تی عێراق داوایان ده‌كاته‌وه‌، بیانخاته‌وه‌ ناو سێگۆشه‌ی سوننی عێراق و له‌كاتی هه‌ڵبژاردندا ناوچه‌كه‌ بشێوێننه‌وه‌، تا توركیا ڕێگه‌ی بۆ خۆش ببێته‌وه‌و ده‌ست بخاته‌وه‌ ناو ناوچه‌كه‌.
له‌هه‌ردوو حاڵه‌تی سه‌ركه‌وتن یان سه‌رنه‌كه‌وتن توركیا ناوچه‌كه‌ تووشی ماڵوێرانیه‌كی گه‌وره‌ی دیكه‌ ده‌كات، به‌ڵام گۆڕانكاری گه‌وره‌ی به‌سه‌ردا نایه‌ت و ئه‌مریكاش بۆ به‌رده‌وامیدان به‌پرۆژه‌كانی له‌ عێراق و سووریا، دووباره‌ به‌ر به‌ خه‌ونه‌ سوڵتانیه‌كانی ئه‌ردۆغان ده‌گرێت و به‌هێواشی ده‌ستی له‌ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌كان كورتده‌كاته‌وه‌، ئه‌وه‌ی ئه‌مریكا بنیادیناوه‌ به‌و ئاسانییه‌ ده‌ستبه‌رداری نابێت و توركیا تا سه‌ر دژایه‌تی ئه‌جیندای ئه‌مریكای پێبه‌ڕێوه‌ نابرێت.

نوێترین نوسینەکانی محه‌مه‌د عه‌بدوڵڵا

خـێـزان

کەشوهەوا

بۆ بینینی كه‌ش و هه‌وای زیاتر كلیك بكه‌

تـه‌ندروستی

به‌م ڕێگایانه‌ به‌رگریی‌ له‌شت به‌هێز بكه‌

ئه‌م هه‌نگاوانه‌ په‌یره‌و بكه‌