ده‌بێت بارزانی ده‌سه‌ڵات به‌جێبهێڵیت، ده‌بێ نه‌وشیروان دادگایی بكرێت!!!
وتار/
15/08/2016
651 جار بینراوە
عه‌تا قه‌ره‌داخی
ده‌بێت مه‌سعود بارزانی ده‌سه‌ڵات به‌جێبهێڵیت، ده‌بێ نه‌وشیروان مسته‌فا دادگایی بكرێت!!!
ئایا وشه‌ی " ده‌بێت، پێویسته، نابێت " به‌رهه‌می چ عه‌قڵێكن و چ ماناو ده‌لاله‌تێك له پشتیانه‌وه‌یه؟
زمان ئامرازی ده‌ربڕینی مرۆڤه، به‌ڵام ته‌نیا كاتێك زمان رۆڵی ئه‌و ئامرازه ده‌بینێت كه بارگاوی بكرێت به مانا. مه‌به‌ست له وشه‌ی "مانا " لێره‌دا ئه‌وه‌یه كه زمانی پێ بارگاوی كراوه یان زمان هه‌ڵیده‌گرێت، له فیكر، مه‌عریفه، جیهانبینی كه هه‌موو ئه‌مانه‌ش ئه‌گه‌ر له مانا خاڵی بكرێنه‌وه ئه‌وه هیچ به‌هایه‌كیان نابێت، به پێی ئه‌وه‌ش زمان ناتوانێت ئه‌ركی خۆی وه‌كو زمان ببینێت و رۆڵی خۆی وه‌كو ئامرازی گه‌یاندن له ده‌ست ده‌دات. دیاره ئه‌وه‌ش ئاشكرایه كه هه‌ر قۆناغێكی ژیانی كۆمه‌ڵایه‌تی زاراوه‌و ده‌ربڕینی تایبه‌تی خۆیی هه‌یه. ئه‌و زاراوه‌و ده‌ربڕینانه‌ی له قۆناغی كۆیلایه‌تیدا به‌كارهێنراون جیاوزن له زاراوه‌و ده‌ربڕینه‌كانی قۆناغی فیودیالی و زاراوه‌و ده‌ربڕینه‌كانی ئه‌و قۆناغه‌ش جیاوازن له له قۆناغی سه‌رمایه‌داری. هه‌روه‌ك له‌سه‌ر ئاستی چینایه‌تی و تاكه‌كه‌سیش زاراوه‌و ده‌ربڕینه‌كان جیاوازییان هه‌یه. واته پاشخانی چینایه‌تی و ئاستی رۆشنبیری و هوشیاری تاكه‌كه‌س دیسان رۆڵ ده‌بینن له به‌كارهێنانی زاراوه‌و ده‌ربڕینی كه‌سه‌كاندا.
هه‌روه‌ك هه‌میشه زمان و ده‌ربڕینی كه‌سانی چینه‌كانی سه‌ره‌وه‌و ده‌سه‌ڵات جیاوازه له زمانی چینه‌كانی خواره‌وه. زمانی چینی سه‌ره‌وه‌و ده‌سه‌ڵات زمانی فه‌رمانه. زمانی كه‌سانی دیموكرات و ئازاد واته ئه‌وانه‌ی مرۆڤــــ پڕ به‌ها ده‌بینن زمانێكی هێمنه‌و هه‌میشه زاراوه‌و ده‌ربڕینه‌كانیان نه‌رم و ئاراسته‌ی ده‌ربڕینیشیان ئاسۆییه، واته نه فه‌رمانه وه‌كو زمان و ده‌ربڕینی چینی سه‌ره‌وه، نه زمان و ده‌ربڕینی شێوه داواكاری یان یان شێوه پاڕانه‌وه یان كاردانه‌وه‌ی توونده وه‌كو ده‌ربڕینی چینه‌كانی خواره‌وه، به‌ڵكو ده‌ربڕینی ئاراسته ئاسۆییه. ره‌نگه هه‌ندێجار كه‌سه‌كان وه‌كو تاك پێگه‌ی خۆیانیان له بیربچێته‌وه‌و نه به پێی پێگه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كه‌یان و نه به‌پێی ژینگه‌و نه به‌پێی ئاستی رۆشنبیری خۆیان قسه نه‌كه‌ن. ئه‌مه‌ش له كۆمه‌ڵگه‌ی كوردیدا وه‌كو كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی نائاسایی له رووی په‌ره‌سه‌ندنه‌وه، دیارده‌یه‌كی له به‌رچاوه. به تایبه‌تی هه‌ندێ له بنه‌ما سه‌ره‌كیه‌كانی ده‌ربڕین، ئاخاوتن، گوزارشتكردن پشت گوێ ده‌خرێن و قسه‌كردن ده‌ربڕی بوون و پێگه‌ی كه‌سه‌كان و ئاستی رۆشنبیرییان نین، به‌ڵكو جۆرێك له خلیسكان ده‌بینرێت، كه هه‌م خلیسكانی زمان ده‌بینرێت، هه‌م خلیسكانی رووكه‌شی چینایه‌تی. هۆكاری ئه‌م خلیسكانانه‌ش ئه‌وه‌یه كه زۆرینه‌ی مرۆڤی كورد وه‌كو تاكه‌كه‌س ناتوانێت سه‌یری خۆی بكات و له‌خۆی وردبێته‌وه‌و له‌خۆی رابمێنێت و به‌ره‌و خۆناسین بچێت و له ئه‌نجامی ئه‌وه‌شدا له خۆی بپرسێت من كێم و من چیم؟ ئه‌ی ئه‌ویتر كێیه‌و چیه؟ ئایا له راستیدا ئه‌م كه‌سێته تێكشكاوه‌ی كورد كه ناتوانێت خۆی بناسێت، توانای ئه‌وه‌ی هه‌یه ئه‌ویتر بناسێت؟ یان له بنه‌ڕه‌تدا ئه‌م كه‌سێـته تێكشكاوه كه به‌رده‌وام له باری هه‌ست به بچووكی كردندا ده‌ژی، ئایا بووه‌ته خاوه‌نی دیدو تێڕوانین و عه‌قڵێك كه له ده‌ره‌وه‌ی خۆی و نه‌ناسینی خۆیدا، بتوانێت ئه‌ویتر بناسێت و دانبه‌بوونیدا بنێت؟ بێگومان له رووی راستیه‌وه ئه‌وه شتێكی نه‌شیاوه، مرۆڤــ تا خۆی نه‌ناسێت ناتوانێت ده‌وروبه‌رو ده‌ره‌وه‌ی خۆی بناسێت. له رووی ده‌روونیه‌وه ئه‌و كه‌سێته‌ی كه نه‌گه‌یشتووه‌ته ئه‌و ئاسته‌ی له‌خۆی رابمێنێت و پرسیاری من كێم و من چیم له‌خۆی بكات، ناتوانێت ده‌ره‌وه‌ی خۆی ببینێت. هه‌روه‌ك ئه‌م جۆره كه‌سێته سه‌رباری مانه‌وه‌ی له جوغزی خۆ به بچووكزانیندا، به‌ڵام بۆ پڕكردنه‌وه‌ی ئه‌و گرێ ده‌روونیه به‌رده‌وام خۆی به‌شكۆوه‌و لوتبه‌رزانه نیشان ده‌دات و ده‌یه‌وێت خۆی وه‌ها نمایش بكات كه خاوه‌ن كه‌سێتیه‌كی ته‌واو و به‌رزو ئاماده‌یه. ئه‌مه‌ش وای لێده‌كات به‌رده‌وام خۆی له ئاستی به‌رزدا ببینێت و به‌كارهێنانی زاراوه‌و ده‌ربرینه‌كانی فه‌رمانكردن به‌كار بهێنێت وه‌كو ئه‌وه‌ی له لوتكه‌ی هه‌ره‌می ده‌سه‌ڵاتدا بێت. كه‌واته هه‌رچۆن به‌رهه‌مهێنانی زاراوه‌كانی "ده‌بێت، پێویسته " به‌رهه‌می ده‌سه‌ڵات یان لوتكه‌ی هه‌ره‌می ده‌سه‌ڵات یان چین یان توێژی فه‌رمانڕه‌وایه، به‌هه‌مان شێوه به‌رهه‌می عه‌قڵێكن كه خۆی له به‌رزایی و ئه‌وانی تر له نزمایدا ده‌بینێت، واته خۆی له لوتكه‌ی هه‌ره‌مه‌كه‌و ئه‌وانی تر له بنكه‌ی هه‌ره‌مه‌كه‌دا ده‌بینێت. ئه‌گه‌ر ئه‌مه بۆ توێژی ده‌سه‌ڵاتدار له رووی بنه‌ماكانی زانستی زمان و گه‌وهه‌ری ده‌سه‌ڵات و په‌یوه‌ندی نێوان ده‌سه‌ڵات و زمانه‌وه جۆرێك له سرووشتیبوون یان پاساوی هه‌بێت، ئه‌وا با بپرسین ئه‌ی ئه‌و رووبه‌ره فراوانه‌ی خه‌ڵك به تایبه‌تی له خوێنده‌وارو به‌ناو شرۆڤه‌كارو رۆژنامه‌نووسی كورد له‌سه‌ر چ بنه‌مایه‌ك زاراوه‌و ده‌ربڕینی فه‌رمان به‌كار ده‌هێنن. بۆ نموونه، با سه‌یری ئه‌م ده‌ربڕینانه بكه‌ین كه له قسه‌و نووسینی رۆژنامه‌نووسان و شرۆڤه‌كارانمان وه‌رگرتوون: ده‌بێ مه‌سعود بارزانی وازبهێنێت، ده‌بێت مه‌سعود بارزانی كورسیه‌كی به‌جێ بهێلێت، ده‌بێ مه‌سعود بارزانی بچێته به‌رده‌م دادگا، ده‌بێ بنه‌ماڵه‌ی بارزانی كۆتاییان پیبهێنرێت، ده‌بێ نه‌وشیروان مسته‌فا دادگایی بكرێت، ده‌بێ پارتی مل كه‌چ بكات، ده‌بێ گۆڕان تیبگه‌یه‌نرێت، ده‌بێ ده‌سه‌ڵاته‌كانی هێرۆخان سنووردار بكرێن، ده‌بێ كۆسره‌ت ره‌سوڵ وازبهێنێت، ده‌بێ به‌رهه‌م ساڵح و مه‌لابه‌ختیارو شێخ جه‌عفه‌رو ئه‌رسه‌لان بایزو ئازاد جوندیانی له‌به‌ر نزیكیان له پارتیه‌وه له یه‌كێتی ده‌ربكرێن. ده‌بێ نه‌جمه‌دین كه‌ریم له پارێزگاری و له مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتیش ده‌ربكرێت. ده‌بێ قوباد تاڵه‌بانی پۆسته‌كه‌ی به‌جێبهێڵێت. نابێت یوسف محه‌مه‌د بچێته‌وه سه‌ر كورسی سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان، جارێكی تر له‌گه‌ڵ پارتی كۆمه‌به‌نه‌وه، ئه‌گه‌ر چوون مه‌یه‌نه‌وه له‌وێ ببنه راوێژكاری پارتی...... ئه‌م هه‌موو رسته فه‌رمانیه تووندانه هی كه‌سانێكن كه یان رۆژنامه نووسن یان كادیری خواره‌وه‌و مامناوه‌ندی حیزبن یان به‌رپرسی جۆراو جۆرن. ئایا ئه‌مانه له خۆیانیان پرسیووه چۆن ئه‌م فه‌رمانانه ده‌كه‌ن؟ ئایا ئه‌وان ئه‌و بنه‌ما ساده‌یه‌ی زمان نازانن كه هه‌میشه فه‌رمان له سه‌ره‌وه بۆ خواره‌وه ده‌كرێت؟ كه‌واته ئه‌و عه‌قڵه‌ی له دوای فه‌رمانی كه‌سانی خواره‌وه‌یه به ئاراسته‌ی سه‌ره‌وه كام عه‌قڵه و چی به‌رهه‌م ده‌هێنێت ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵاتی هه‌بێت؟ ئه‌ی شوناسی ئه‌م جۆره كه‌سانه له رووی ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌وه چیه‌و چۆنه؟
بێگومان ئه‌و عه‌قڵه‌ی كه ئه‌م هه‌موو رسته فه‌رمانیه به‌رهه‌م ده‌هێنێت و سه‌رچاوه‌ی ئاراسته كردنه‌كه‌ش له خواره‌وه بۆ سه‌ره‌وه‌یه، نائاگایی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌و خۆنه‌ناسینی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه نیشان ده‌دات. له پشتی عه‌قڵی به‌رهه‌مهێنی ئه‌م رسته فه‌رمانیانه‌شه‌وه دیكتاتۆری بچووك یان بسته باڵا راوه‌ستاوه، له كاتێكدا كه به كرده‌وه خاوه‌نی بڕیارو فه‌رمان نیه تا به‌مجۆره فه‌رمان بكات، بێگومان ئه‌گه‌ر خاوه‌نی ئه‌و عه‌قله له پێگه‌ی ده‌سه‌ڵاتدا بێت ئه‌وا تووندترین شێوه‌ی تۆتالیتاریزم پیاده ده‌كات. كه‌واته جێگای خۆیه‌تی لێره‌وه عه‌قڵی كوردی به وردی بخرێته ژێر ره‌خنه‌وه‌و هه‌میشه‌ش وه‌ها لێی بڕوانرێت كه له منداڵدانی ئه‌م عه‌قڵ و كه‌لتووره‌دا كۆرپه‌له‌ی دیكتاتۆریه‌ت بوونی هه‌یه‌و خۆی مه‌ڵاس داوه. دیاره ئه‌م شێوه ده‌ربڕینه له عه‌قڵی كوردیدا نوێ نیه‌و نوخبه‌ی سیاسی كوردیش كه ئێستا به ئاستی جیاواز له پێگه‌كانی ده‌سه‌ڵاتـدان و زۆرینه‌یان به ئاستی جیاواز پیاده‌ی ده‌سه‌ڵاتی توندو شمولی و تۆتالتیارانه ده‌كه‌ن به‌رهه‌می هه‌مان ئه‌و عه‌قڵیه‌ته‌ن كه باسمان كرد، كه ئه‌ویش عه‌قڵی كوردیه‌و له منداڵدانیدا كۆرپه‌له‌ی به‌رهه‌مهێنانی تۆتالیتاریه‌ت و دیكتاتۆریه‌ت و شمولیه‌ت خۆی مه‌ڵاس داوه. هه‌ر لێره‌شه‌وه زۆرێك له كێشه ناوخۆییه‌كانی نێو نوخبه‌ی ده‌سه‌ڵات خۆیان له لایه‌ك و نه‌بیستنی ده‌نگی جه‌ماوه‌ر له‌لایه‌ن ئه‌وانه‌وه له لایه‌كی تره‌وه سه‌ری هه‌ڵداوه. به‌ڵێ گرفت و كه‌موكورتی بنیادی له عه‌قڵی كوردیدا هه‌یه‌و كۆی كێشه‌كانی ده‌سه‌ڵات و به‌ڕێوه‌بردن و نه‌توانینی داننان به‌ویتردا له گه‌وهه‌رو ماهیه‌تی ئه‌و عه‌قڵه‌دایه كه ناتوانێت له خۆی وردبێته‌وه‌و هه‌وڵی ناسینی خۆی بدات و به‌و پێیه‌ش كوێرو نابینایه له ئاست بینینی كه‌موكورتیه‌كانی خۆیداو له ئه‌نجامی ئه‌وه‌شدا وه‌كو ئه‌و دۆن جوانه سه‌یری خۆی ده‌كات كه له هه‌موو روویه‌كه‌وه ته‌واو و بێ كه‌موكورتیه. ئه‌مه ئه‌و باره‌یه كه نوخبه‌ی سیاسی كوردو به‌شێك له نوخبه‌ی رۆشنبیری كوردی تێدا ده‌ژین، كه ئه‌م روانینه‌ش روانینی خودایانه بۆ خودی تاكه‌كه‌سه‌كان له لایه‌ن خۆیانه‌وه. كۆی ئه‌و رسته‌و ده‌ربڕینه فه‌رمانیانه‌ش به‌رهه‌می عه‌قڵێكه كه خۆی له شوێنی خودا داناوه. هه‌ر لێره‌شه‌وه دیموكراسی و مافی ئه‌ویتر له‌م جۆره كۆمه‌ڵگه‌یاندا بێجگه له وه‌هم هیچیتر نیه چونكه كه ده‌سه‌ڵات و نوخبه‌ی ده‌سه‌ڵاتدار خۆیان خسته شوێنی خوداو یاساو رێساش به‌و ئاراسته‌یه كاری كرد ئه‌وا جه‌ماوه‌رو خه‌ڵك ده‌خرێنه پێگه‌ی ئه‌وی پاسیڤكراو و ئه‌وی كۆیله..
نوێترین نوسینەکانی عه‌تا قه‌ره‌داخی
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
29/12/2017
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
30/03/2017
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
25/02/2017
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
05/11/2016
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
25/09/2016
-
عه‌تا قه‌ره‌داخی
28/08/2016