ئایا که رکوک به ادلیب گۆراوه‌ته‌وه

وتار/ 20/10/2017 1102 جار بینراوە

د٠محه‌مه‌د امين گه‌ناویی

ئایا که رکوک به ادلیب  گۆراوه‌ته‌وه وه‌ ایرانیه کان چۆن زیره کانه  ئۆردۆغانیان تووش کرد؟
د.محمد
کۆبونه وه کان و ریک که وتنه کانی استانه له مه ر کیشه کانی  سوریاو  وه سه ردانه په یتا په یتاکانی به ر پرسانی  ایران و تورکیا بۆ لا ی یه کترکه دواهه مینیان سه ردانه که ی ئۆردۆغان بوو بۆ ایران ریگا به تورکیا درا به ره زامه ندی روسیا هیزی  سه ربا زی بنیریته ناو پاریزگای ادلیب  له باکووری  رۆژئاوای  سوریا  به  مه به ستی ئاشکرا که بریتیه  له ریگه گرتن له هه ولی و خه ون و کورد که ناوچه کوردیه کان به یه که وه بلکینن تا بگه نه سه رده ریا .
له هه مان کاتا عیرافیه کانیش به سه ر په رستی ایرانیه کان  به شدار پئ کران که له گه ل  ایران و تورکیا تا وه ک لا یه نی سه ره کی له مه یدانا رۆل  ببینئ /واته هیزی چه کداری  به کا ر بینئ  بۆ سه پاندنی ده سه لا تی ناوه ند له که رکوک و ناوچه کوردوستانیه کانی ده ره وه ی هه ریم  وه ک یه که م قۆناغ  ئه مجار دوباره سه پاندنی ده سه لا ت  به سه رهه موو کوردوستانا
له هه ولیرش به زمی ریفرادۆم و ئالاکانی اسرائیل و بلاوکردنه وه ی ده نگۆی فرۆکه ی شه رکه ری اسرائیلی له لا یه ن گرووپ و مید یا میلشیاییه کانی ده سه لاتی میلشیایی بۆ فریوی خه لک هانده رو وزه به خش بوو که هه رچی  زووتر عیراق ده ست به کار بئ وه کوو بینرا .
 به لام ئه گه ر چاره گیکی ئه م هیزه ی له که رکوک بوو به تایبه ت ئه وانه ی به توندی پشت گیری ریفراندۆمیان ئه کرد له گه ل خه لکی که رکوک که ئه وپه ری ئامادده ییان هه بوو  وه  هه یه   ته نها۴۸ سه عات به رگرییان کردبا به دلنیایی هه موو  هاوکیشه کان ئه گۆرا   به به رژه وه ندی  گه لی کوردوستان هه ڵبه‌ت له‌ گه ڵ زۆر تئ بینی  به لام به داخه وه عقلیه تی سیاسی  کورد وا راهاتووه  فیر کراوه‌  که ئه بئ خه لکی تر  بئ  تا له سه ر ته ختی پاشایی دابنئ بۆیه هه میشه له سه ر گریمانی ئه وه سیاسه ت  ئه کات که کئ بئ ده ستی بگریت و بیخاته سه ر  سفره ی  گه یشتن به هیواو خۆزگه کانی که سه ر به خۆییه  بئ خه به ر له مه که که س ئا ما ده نیه پاره ی ریگا بدا به که س تا ئا ما ده ی  سه ر سفره ی میوانی بئ.
به لام ئیستا  پاش ئه وه ی  به رپرسه گه نده ل و ملیاردیره کان  ئا ما ده نه بوون  که م ترین به رگری بکه ن  له ناو که رکوک جگه له هیزیکی که می سه ر به یه کیه تی که چه نده ها شه هید و برینداریا دا  هه م  خه لكی كوریوستانیان جاریكی تر  تووشی كۆره و ئاش به تال کرد هه م عیراقیان وا به هیز کرده وه  که نه ک هه ر  بچووکترین امتیاز نادا به لکو ئه مه ی داویشیه تی  وه ری ئه گریته وه  تا ورده ورده ئه گاته ئاستی دادگایی  کردنی  هه موو به رپرسان و ده ست گرتن به سه ر ئه و پارانه ی خه لک و  ولات  که به ناوی  خۆیان و ژن و مناله کانیان به نا ره وایی وه نا یاسایی بۆ ده ره وه یان بردوه و داناوه‌.
میلشیای کورد پاش رووخانی صدام بۆ خاتری پۆست و  امتیاز و  کاری گه نده ڵ کاری هه یکه لی ده وله تی عیراقیان  دروست کرده وه  ِوه به ته سلیم کردنی که رکوکیش بئ به رگری روح و گیانیان به هه یکه لی ده وله تی عیراقا کردو گیان و روحی کوردیشان به م  ده رده  برد  که ئه بینین  کوردئ نیه تا سا وسرنه بووبئ به هه ما ن جۆری ئاش به تال و  کۆره وه کانی تر که ئه مه  چه نده ها جاره دووباره ئه بیته وه.

.ئه‌نجامی ئه‌ مه‌ش بوه‌ هۆی ئه‌ مه‌ که‌ :
1- ایران  هه موو ده سه لا ته کانی  شیعه به یه که وه ئه به ستئ له مه زار شه ریفه وه  له‌ ئه‌فغانستان تا باشووری لوبنان تا هیچ بۆشاییه‌‌ک و ئه‌گه‌ری هه ره‌شه‌یه‌ک  نه‌بئ له سه رهیلی شیعه له مه زار شه ریفه وه بۆ باشووری لوبنان به‌ ناو کوردوستان عیرقا   .
2- عیراقیش   مه به ست و ئا ما نجیه تی  له رووی  ئابووریه وه ده ست  به سه ر نه وتی  که رکو ک وکوردوستانا بگرئ  وه له مه ش  ریاتر ئه م پارانه ش بگیریته وه  که له لا یه ن ده سه لا ت دارانی هه ریمه وه  براوه ته ده ره وه.وه  , له  رووی  سیاسیشه وه هه م عیراق به یه ک  گرتتویی بهیلیته وه  نه ک  له سه ر بنه ما ی هه ریمی  نه ته وه یی ئایینی  وه هه م  ببیته ته واو که ری  ده سه لا تی  هیلی شیعی  که دووباره به زمی ریفراندۆم  بۆ عیراق هه لیکی ئالتوونی بوو  تا ئاسان به ئا ما نجه کانی بگات به‌ تایبه‌ت چۆل کردکی که‌رکوک له‌ لایه‌ن هیزی  میلشیای کوردیه‌‌وه‌.
3-به‌ پاڵه‌وان کردنی‌ حشدی شعبی به ئامانجی ئه وه بکریته هیزی سه ربازی سه ره کی و خاوه ن بریار له عیراق  وه ک سوپای پاسداران له ایران.
.
ایران نه ک هه ر تورکیا ی  بئ ده نگ کرد به رامبه ر داگیر کردنی  که رکوک وه ک قۆناغی یه که م  بۆ داگیر کرنه وه ی هه موو  کوردوستان  به لکو چالا کانه به شداری پئ کرد به بیا نووی  شه ری دوشمنی ها و به ش که  بزافی رزگاری خوازی کورده.
ئیستا ایران ئا مانجی خۆی تا راده یه کی زۆر به ده ست هیناوه له عیراق به هاوکاری سه ره کی تورکیا له بری ریگا پئ دانی که تورکیا هیز بدیریته ادلیب  بۆ دژا یه تی  کورد له رۆژئاوا .
به لام  تورکیا  له ادلیب له حالی ئه مه دایه  که بکه ویته زه لکاوئ که ده رچونی ئاسان نیه چوونکه :
1- سوریا  وه‌ک ده وله تی  خاوه‌ن سه‌روه‌ری  به توندی داوای چوونه ده ره وه ی سوپای  تورکیا له خاکی سوریا ئه کات وه‌ وه‌ک هێزی داگیر که‌ڤ ته‌ماشای ئه‌کات.
2- هه ندئ گروپی به رهه لست کاری سوریا ده ستیان کردوه به  شه ری  سوپای  تورکیا  وه  له رۆژان و  هه فته کانی داهاتوو تورکیا  زیاتر ئه که ویته‌ شه رئ که به دلنیایی شانسی سه رکه وتنی ن نا بئ .
واته تا ئیستا له م  ریک که وتن و  گه مه یه دا براوه  ایران وعیراق بوون وه دۆراو کورد وه ئۆرۆغانیش که دژایه تی بۆ کورد چاوی کویر کردوه خه ریکه هه ست به دۆرانی  خۆی بکات به لام تازه شانسی هه له  راست کردنه وه ی زۆر که‌مه‌.

ئه‌مه‌ی که‌ په‌یوه‌ندی به‌  بئ ده‌نگی ئه‌لریکاوه‌ بئ له‌ مه‌ر که‌وتنی که‌رکوک به‌م جۆره‌ی که‌ بینرا  بۆ هه ڵه‌ ی  ستراتیجی  حكومه مه تی هه ریمه وه هه یه  له بواری نه وت  کازا به هۆی نه زانی سیاسی و غروره وه   ,وه پیشتر له چه ند شوینیکا باسی ئه م هه ڵه‌  کوشنده ستراتیجیه ی کاربه ده ستانی حكومه مه تی هه ریمم کردوه   که پیوست به دوباره کرنه وه نیه لیره دا , به لام به دلنیایی ئه م ره وشه ی که ئیستا دروست بووه باجی ئه م  هه ڵه‌ کوشنده ستراتیجیه ی به رپرسانه له بواری وزه دا , چونکه ده ده‌ ستیان  برد  بۆ بابه تئ که شیاوی و  شایسته یی ئه مه یان نه‌ بووو  نیه  , وه  ئه مه ش  ئاکامه تاله که یه تی که هه مومان تامی ئه که ین.

نوێترین نوسینەکانی د٠محه‌مه‌د امين گه‌ناویی