پێگەی ئۆپوزيسيۆنی ئێران لە گۆڕانكارييە‌كانی سەردەم

وتار/ 06/12/2016 632 جار بینراوە

عەبدولڕەحمان مەهابادی

پێگەی ئۆپوزيسيۆنی ئێران لە گۆڕانكارييە‌كانی سەردەم

عەبدولڕەحمان مەهابادی(*)

ئەگەر سەيری گۆڕەپانی سياسيی 38 ساڵی رابردووی ئێران بكەين ئەبينين دوو هێزی دژ بە يەك بە بەردەوامی بەرانبەر بە يەكتر لە شەڕ دا بوون بە ئێستاشەوە. لە لايەك رژێمێکی دژ بە دیموکراتیەت و لە لايەكيتر، گەلێكی ئازاديخواز كە داواكارييەكانی لە ئوپۆزيسيۆنی ئێرانی و بە تايبەت لە گەورەترين هێزی ئۆپۆزيسيۆن واتا رێكخراوی موجاهيدينی خۆی دەردەكەوێت و لە سێيەم ساڵی ديكتاتۆريیەتی مەزهەبی لە ئێران، ئەنجوومەنی نيشتمانيی موقاومەتی ئێران وەك ئالتەرناتيڤێكی ديموكرات پێكهات كە رێكخراوی موجاهيدين هێزی سەرەكیەتی و مێژوو شايەتی دەدات لە سەری كە هاوپەيمانييەكی هەرە بە تەمەنە لە گۆڕەپانی سياسيی ئێران دا.

خومەينی بەر لەۆەی بمرێت بە روونی ئەوەی وتبوو كە دوژمنی سەرەكيی ئێمە ” نە ئەمريكا و نە ئيسرائيل و نە سۆڤيەت و نە كوردەكانن” بەڵكو هەر ئەم ”موجاهيدين”ەن كە لە بن گوێماندان لە تاران. هەربۆيە خومەينی فەتوای لەسەر دەكردن كە دەبێ موجاهيدين بكوژرێن و خوێنی موجاهيدينی و بە تاڵانبردنی داراييەكانيانی بە ”حەڵاڵ” راگەياند بۆ هێزەكانی. قەتڵوعامكردنی زياتر لە (30)هەزار زيندانيی سياسی لە مانگەكانی كۆتايی ساڵی 1988 لە نموونە هەرە زەقەكانی ئەم كارەساتەيە. تاوانێك كە تەنانەت جێگرەوەی خومەينی، واتا (حسێنعەلی مونتەزيری)ـش پێی قبووڵ نەكرا و دەنگی ناڕەزايەتی هەڵبڕی و لادانی لە پۆستەكەی و دەستبەسەركردنی تا كۆتايی ژيانی دايە بەر خۆی و نەچووە پاڵ ئەم دڕندايەتييە شێتانەيە.

ئێستا (28)ساڵ بەسەر ئەم قەتڵوعامكردنەدا تێپەڕيوە و بە هوی سياسەتی سازانی دەوڵەتانی رۆژئاوا لەگەڵ رژێمی ئێران، ئەم فايلە هەڵنەدراوەتەوە كە ئەگەر بێت و هەڵدريچتەوە دەتوانێ جێ بە مانەوەی ئەم رژێمە لەق بكات. چون بەرپرسان و هۆكارانی ئەم قەتڵوعامكردنە هێشتا دەسەڵاتی ئێرانيان بەدەستەوەيە.

لە راستيدا پێناسە و سياسەتی داپڵۆسين و ئيعدامكردن و تيرۆر، دوای مردنی خومەينی لە ساڵی 1989 ش بە شێوازی جياجيا، درێژكراوەی هەمان سياسەتی دژە مرۆڤانەی پێشووە تا دەگاتە ئەمڕۆ.

دوای ئەوەی رژێم جامی ژەهری رێككەوتننامەی ئەتۆم لەگەڵ دەوڵەتانی رۆژئاوای نۆش كرد ئێستا زياتر لە جاران كاتيەتی كە فايلەكانی تايبەت بە كوشتار و قەتڵوعامكردن و تاوانی دژەمرۆڤايەتی رژێم بكرێنەوە و بەرپرسانی بدرێنە دادگا. هەر لەو پێوەندييەدايە كە خانمی مريەم رەجەوی، سەرۆك كۆماری هەڵبژێردراوی موقاومەتی ئێران لە كۆبوونەوەی ئێرانيەكان لە 9ی جولای ئەمساڵ لە ژێر ناوونيشانی ”بزوتنەوەی دادخوازيی زيندانيانی قەتڵوعامكراوی ساڵی 1988” كەمپينی دادخوازی راگەياند و لێژنەيەيك بۆ پێكهێنرا لە ئاستی نێودەوڵەتيدا بە ناوی ”لێژنەی داد بۆ قوربانييەكانی قەتڵوعامكردنی 1988” لە ژنێڤ و دەستی بە كارەكانی كرد. كەمپينێكی جيهانی نەك تەنها لە پێوەند لەگەڵ ئەم قەتڵوعامكردنە، بەڵكو بۆ نەهێشتنی ئەشكەنجە و لەسێدارەدان لە ئێران كە روژانە زيندانيان دەبنە خۆراكی داوودەزگاكانی ئەم رژێمە.

لە هەنگاونانی بەرەو پێشەوەچوونی ئەم كەمپينە و لە پێوەند لەگەڵ پێشهاتە جيهانی و ناوچەييەكان، رۆژی شەممە 26ی نۆڤامبەر كۆنفەڕانسێك لە ژێر ناو و نيشانی ”بانگەواز بۆ دادخوازی و دادگاييكردنی بەرپرسانی تاوانی دژ بە مرۆڤايەتی لە ئێران و سوريا” بە ئامادەبوونی خانمی مريەم رەجەوی و بە بەشداريكردنی ژمارێك كەسايەتيی سياسی و مافزانی بەرجەستەی فەڕانسەيی و ئەورووپی و پەرلەمانتارانی وڵاتانی ناوچەكە و ژمارێك لە بەرپرسانی ئۆپۆزيسيۆنی سوريا لە پاريس بەڕێوە چوو.

خانمی رەجەوی لەم كۆنفەڕانسەدا سياسەتی 16 ساڵی رابردووی ئەمريكای بە سياسەتێكی كارەساتاوی بۆ گەلی ئێران و گەلانی ناوچەكە وەسف كرد كە زۆرترين سوودی هەبووە بۆ رژێمی ولايەتی فەقيهی لە ئێران و گوتيشی: ”بە دەست بەكاربوونی کابینەی نوێی حكومەتی ئەمريكا، خەڵكی ئێران و موقاومەتی ئێران و گەلانی ناوچەكە چاوەڕوانی ئەوەن پێداچوونەوە بكرێت بەسەر سياسەتی ئەمريكادا”.

لە بەرانبەردا، كاربەدەستانی رژێمی ئێران سەردەمی باراك ئۆبامايان بە ”سەردەمی زێڕين” و كابينەی (دۆناڵد ترامپ)يشیان بە "كابينەی ترسناك" وەسف كردووە بۆ خۆيان. پەيامی دژكردەوەی رژێم دەکرێت لەوەدا كورت بكرێتەوە كە دەستكەوتەكانی ”با” هێنابووی بۆ رژێم لە سەردەمی ئۆبامادا، لەو قۆناغە نوێيەی ئێستا دەستی پێكردووە ”با” دەيباتەوە.

خانمی رەجەوی هەروەها وتی: ”لە قەيرانی ئەمڕوی ناوچەكەدا، هەر رێگاچارەيەك بۆ كۆتاييهێنان بە شەڕ و نائارامی و بە تايبەت پرسی داعش، بەستراوەتەوە بە كۆتاييهێنان بە دەستتێوەردانی رژێم لە كاروباری ناوچەكەدا و بە تايبەت لە سوريا”.

ئینجا ئاماژەی دا بەوە كە دەبێ دۆسێيەی تاوانە جەنگييەكانی رژێمی ئێران لە سەردەمی شەڕی (8) ساڵانی خومەينی و رەوتی لە سێدارەدانی هاووڵاتييانی فارس و كورد و عەڕەب و بەلووچ و سوننە و شيعە و پێڕەوانی ئايينەكان و رەوتی (قەتڵە زنجيرييەكان)ی هەشتاكان دەبێ بكرێنەوە. وتیشی: ”ئێستا خامنەئی زياتر لە جاران مانەوەی دەسەڵاتی خۆی بەستۆتەوە بە كوشتاری خەڵكی سوريا. ئێمە و گەلەكەمان لە تەنيشت گەلی بوێر و سەرفەرازی سوريا وەستاوين. ئێمە خۆمان بە شارومەندانی شاری حەڵەب دەزانين. حەڵەب كە هێمای رەنج و خۆراگرييە لەم جيهانەدا، دووبارە ئازاد و ئاوەدان دەكرێتەوە و دەكەوێتە سەر پێ. سوريا لە ناو دڵی گەلانی هەموو جيهاندايە و بێگومان سەر دەكەوێت و رزگار دەكرێت”.

ئێستا موقاومەتی ئێران بە پشت بەستن بە رەنج و ئازار و فيداكاريیەکانی خۆی و گەلەكەی، زيات لە هەر كاتێكيتر، بەهێزە و لە خەباتێكی ماندوويی نەناسانە و بێ وچاندا توانيويەتی رەوايەت و متمانەی خۆی لە ئاستی جيهاندا بسەلمێنێت و جيهانێك بخاتە تەنيشت خۆی. هەڵبەت رەمزی ئەم سەركەوتنە لەوە بەدەر نيە كە ئەم موقاومەتە، هيچ شتێكی بۆ ”خۆی” نەويستووە و ويستوويەتی هەموو شتێك بۆ ”گەل” دەستەبەر بكات.

لەبەر رۆشنايی ئەم هەڵوێست و رەوايەتەيە كە لاوانی نيشتمان، ژنان و پياوانی ئێران، پۆل پۆل دێنە ريزی ئەم موقاومەتەوە كە ئامادەبوونی ژمارێك لە زيندانيانی سياسی و لاوان و هێزەكانی موجاهيدين لە ناوخۆی ئێران لەم كونفەڕانسەدا ديمەنێكی ئەم تابلۆيەن. ئەوان هەر كامەيان نوێنەرايەتيی بەشە جياجياكانی كۆمەڵگای ئێران و بە تايبەت زيندانيانی خۆڕاگر دەكەن كە هيوای خۆيان لە سيمای ئەم رێكخراوەدا و لە ژێر چەتری خانمی رەجەويدا بەدی دەكەن.

@m_abdorrahman

(*)چالاکوانی سیاسی

نوێترین نوسینەکانی عەبدولڕەحمان مەهابادی