مافی موسڵمان به‌سه‌ر موسڵمانه‌وه‌

وتار/ 27/10/2019 1349 جار بینراوە

م.شوكریه‌ شێخانی

مافی موسڵمان به‌سه‌ر موسڵمانه‌وه‌

شوكریه‌ شیخانی
پێغەمبەری خۆشەویست )صلى الله عليه وسلم(فەرموویەتی:
حديث أبي هريرة  أن رسول الله ﷺ قال: حق المسلم على المسلم خمس: رد السلام، وعيادة المريض، واتباع الجنائز، وإجابة الدعوة، وتشميت العاطس[1]، متفق عليه، وفي رواية لمسلم: حق المسلم على المسلم ست قيل: ما هن يا رسول الله؟، قال: إذا لقيته فسلم عليه، وإذا دعاك فأجبه، وإذا استنصحك فانصح له، وإذا عطس فحمد الله فشمته، وإذا مرض فعده، وإذا مات فاتبعه
)3( واتــە: مافــی مســوڵمان بەســەر مســوڵمانەوە
َْع ِ اط ِ ــس{
َ ُ ــة َّ الد ْع َ ــوِة َ وتَ ِشْ ــم ُ يت ال
َوإِ َجاب
پێنجــە: وەاڵمدانــەوەی ســاو، ســەردانی کردنــی نەخــۆش، شــوێنکەوتنی مــردووە،
ئەگــەر داوەتــی کــرد، یــان بــۆ هــەر بۆنەیــەک کــە شــەرعی بــێ بانگــی کــرد وەاڵمــی
بداتــەوە، وە کاتــێ پژمــی و گوتــی: )الحمدللــه(، وەاڵمــی بدرێتــەوە.
لــە گێڕانەوەیەکــی دیکــەدا پێغەمبــەری خــوا )صلى الله عليه وسلم(فەرموویەتــی: مافەکانــی
مســوڵمان بەســەر مســوڵمانەوە شەشــن، واتــە: دانەیــەک زیاتــرە لــە گێڕانەوەکــەی
تــر، دەفەرمــووێ:
)4( واتــە: ئەگــەر داوای دڵســۆزی و ئامــۆژگاری لــێ
ْ َص ْ ــح لَ ُ ــه{
َْن َص َحَك فَان
َ}وإِ َذ ْ ا اســت
کــردی ئــەوە دڵســۆزی بەرامبــەر بنوێنــەو ئامــۆژگاری خێــرو چاکــەی بکــە.
بەڕاســتی ئەگــەر مســوڵمانان ئــەو مافانەیــان بەســەر یەکدیــەوە جێبەجــێ کــرد
ئــەوە دەبنــە خۆشەویســتی خــوا، وە لــەڕووی ڕووحــی و دەروونیــەوە زۆر ئاســودە
دەبــن، وە کێشــە لەنێوانیانــدا درووســت نابــێ، لــە کۆتاییــدا کۆمەڵگایەکــی پــڕ
لــە ئەمــن و ئەمــان بونیــات دەنــرێ، ئــەم کۆمەڵگایــە شایســتەی پێشــکەوتن و
خۆشــگوزەرانی و ئارامــی دەبــێ.
ئەگــەر ســەیرێکی کۆمەڵــگا ڕۆژئاواییــەکان بکەیــن دەبینیــن هاموشــۆی کۆمەالیەتیان
زۆر کەمــە، هــەر کــەس بۆخــۆی دەژیــی، دایــک و مناڵەکانــی، باوکــی مناڵەکانــی
لەوانەیــە بــە مانــگ یەکتــر نەبینیــن، هــەر ئەمــەش هۆکارێکــە بــۆ ئــەوەی ڕێــژەی خۆ کوشتن زۆر بێت
3( أخرجــه أحمــد )540/2، رقــم 10979 ً (، وأخرجــه أيضــا: البخــارى )418/1، رقــم 1183(، والنســاىئ ىف
الكــرى
 .)241 رقم ،47٦/1( حبان وابن ،)10049 رقم ،٦4/٦(
4( أخرجــه أحمــد )372/2، رقــم 8832(، والبخــارى ىف األدب املفــرد )319/1، رقــم 925(، ومســلم )1705/4،

نوێترین نوسینەکانی م.شوكریه‌ شێخانی